7.1.Aमयि
7.1.Bमय्यासक्तमनाः
7.1.Cअस्मद्{7;एक}
7.1.Dअस्मद्{7;एक}
7.1.E-
7.1.F-
7.1.Gअधिकरणम् 3
7.1.H-
7.1.Iमुझमें
7.1.Junto_Me
7.1.K-
7.1.Lयण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
7.1.MGGGGLG
आसक्त-मनाः
-
आसक्त-मनस्{पुं}{1;एक}
आसक्त-मनस्{पुं}{1;एक}
<आसक्त-मनाः>Bs6
आसक्तम् मनः यस्य सः = आसक्तमनाः
विशेषणम् 7
-
अनन्य_प्रेम_से_आसक्तचित्त
mind_attached
पार्थ
पार्थ
पार्थ{पुं}{8;एक}
पार्थ{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 12
-
हे_पार्थ
O_son_of_Prtha
-
-
GL
योगम्
योगं
योग{पुं}{2;एक}
योग{पुं}{2;एक}
-
-
कर्म 6
-
योग_में
self-realization
-
-
GG
युञ्जन्
युञ्जन्मदाश्रयः
युञ्जत्{पुं}{1;एक}/युञ्जत्{पुं}{8;एक}
युज्{कृत्_प्रत्ययः:शतृ;युजिँर्;रुधादिः;पुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 7
-
लगा_हुआ
so_practicing
-
-
GGLGLG
मत्-आश्रयः
-
अस्मद्-आश्रि{स्त्री}{1;बहु}/आश्रि{स्त्री}{8;बहु}/आश्रय{पुं}{1;एक}
अस्मद्-आश्रय{पुं}{1;एक}
<अस्मत्-आश्रयः>Bs6
अहं आश्रयः यस्य सः = मदाश्रयः
विशेषणम् 7
-
मेरे_परायण_होकर
in_consciousness_of_Me
अ-संशयम्
असंशयं
अ-संशय{पुं}{2;एक}
असंशय{पुं}{2;एक}
<न-संशयं>Bsmn
न संशयः यस्मिन् तत् = असंशयः तं असंशयम्
कर्मसमानाधिकरणम् 12
-
संशयरहित
without_doubt
-
-
LGLG
समग्रम्
समग्रं
समग्र{पुं}{2;एक}/समग्र{नपुं}{1;एक}/समग्र{नपुं}{2;एक}
समग्र{नपुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 10
-
सम्पूर्ण_विभूति_बल_ऐश्वर्यादि_गुणों_से_युक्त_सबके_आत्मरूप
completely
-
-
GGG
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 12
-
मुझको
unto_Me
-
-
G
यथा
यथा
यथा{अव्य}
यथा{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 13
-
जिस_प्रकार_से
as_much_as
-
-
LG
ज्ञास्यसि
ज्ञास्यसि
ज्ञा1{कर्तरि;लृट्;म;एक;परस्मैपदी;ज्ञा;भ्वादिः}/ज्ञा2{कर्तरि;लृट्;म;एक;परस्मैपदी;ज्ञा;क्र्यादिः}
ज्ञा{कर्तरि;लृट्;म;एक;परस्मैपदी;ज्ञा;क्र्यादिः}
-
-
प्रतियोगी 8
-
जानेगा
can_know
-
-
GLL
तत्
तच्छृणु
तद्{नपुं}{1;एक}/तद्{नपुं}{2;एक}
तद्{नपुं}{2;एक}
-
-
कर्म 15
-
उसको
that
-
जश्त्व-श्चुत्व-चर्त्व-छत्व (झलां जशोऽन्ते (8।2।39)-स्तोः श्चुना श्चुः (8।4।40)-खरि च (8।4।55)-शश्छोऽटि (8।4।63))
GLL
शृणु
-
श्रु1{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;श्रु;भ्वादिः}
श्रु{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;श्रु;भ्वादिः}
-
-
-
-
सुन
try_to_hear
7.2.Aज्ञानम्
7.2.Bज्ञानं
7.2.Cज्ञान{नपुं}{1;एक}/ज्ञान{नपुं}{2;एक}
7.2.Dज्ञान{नपुं}{2;एक}
7.2.E-
7.2.F-
7.2.Gकर्म 7
7.2.H-
7.2.Iतत्त्वज्ञान_को
7.2.Jphenomenal_knowledge
7.2.K-
7.2.L-
7.2.MGG
ते
तेऽहं
तद्{पुं}{1;बहु}/तद्{स्त्री}{1;द्वि}/तद्{स्त्री}{2;द्वि}/तद्{नपुं}{1;द्वि}/तद्{नपुं}{2;द्वि}/युष्मद्{4;एक}/युष्मद्{6;एक}
युष्मद्{4;एक}
-
-
प्रयोजनम् 7
-
तेरे_लिये
unto_you
-
-
GG
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 7
-
मैं
I
स-विज्ञानम्
सविज्ञानमिदं
स-विज्ञान{नपुं}{1;एक}/विज्ञान{नपुं}{2;एक}
-विज्ञान{नपुं}{2;एक}
<स-विज्ञानम्>BvS
विज्ञानेन सहितम् = सविज्ञानम्
विशेषणम् 5
-
विज्ञानसहित
with_noumenal_knowledge
-
-
LGGGLG
इदम्
-
इदम्{नपुं}{1;एक}/इदम्{नपुं}{2;एक}
इदम्{नपुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 5
-
इस
this
वक्ष्यामि
वक्ष्याम्यशेषतः
वच्1{कर्तरि;लृट्;उ;एक;परस्मैपदी;वचँ;अदादिः}/वह्1{कर्तरि;लृट्;उ;एक;परस्मैपदी;वहँ;भ्वादिः}/ब्रू1{कर्तरि;लृट्;उ;एक;परस्मैपदी;ब्रूञ्;अदादिः}
वच्{कर्तरि;लृट्;उ;एक;परस्मैपदी;वचँ;अदादिः}
-
-
-
-
कहूँगा
shall_explain
-
यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
GGLGLG
अ-शेषतः
-
अ-शेषतः
अशेषतः{तसिल्}
<न-शेषतः>Tn
न शेषतः = अशेषतः
क्रियाविशेषणम् 7
-
सम्पूर्णतया
in_full
यत्
यञ्ज्ञात्वा
यत्{अव्य}/यद्{नपुं}{1;एक}/यद्{नपुं}{2;एक}/यत्{अव्य}
यद्{नपुं}{2;एक}
-
-
कर्म 9
-
जिसको
which
-
जश्त्व-श्चुत्व-सन्धिः (झलां जशोऽन्ते (8।2।39)-स्तोः श्चुना श्चुः (8।4।40))
GGG
ज्ञात्वा
-
ज्ञा1{कृत्_प्रत्ययः:क्त्वा;ज्ञा;भ्वादिः}/ज्ञा2{कृत्_प्रत्ययः:क्त्वा;ज्ञा;क्र्यादिः}
ज्ञा{कृत्_प्रत्ययः:क्त्वा;ज्ञा;क्र्यादिः}
-
-
पूर्वकालः 15
-
जानकर
knowing
नेह
न{अव्य}
{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 15
-
नहीं
not
-
गुण-सन्धिः (आद्गुणः (6।1।87))
GL
इह
-
इह{अव्य}
इह{अव्य}
-
-
अधिकरणम् 15
-
संसार_में
in_this_world
भूयः
भूयोऽन्यञ्ज्ञातव्यमवशिष्यते
भूयः{अव्य}/भूयस्{नपुं}{1;एक}/भूयस्{नपुं}{2;एक}/भूयस्{नपुं}{8;एक}
भूयः{अव्य}
-
-
क्रियाविशेषणम् 15
-
फिर
further
-
रुत्व-उत्व-गुण-पूर्वरुप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-अतो रोरप्लुतादप्लुते (6।1।113)-आद्गुणः (6।1।87)-एङः पदान्तादति (6।1।109)) / जश्त्व-श्चुत्व-सन्धिः (झलां जशोऽन्ते (8।2।39)-स्तोः श्चुना श्चुः (8।4।40))
GGGGGGLLGLG
अन्यत्
-
अन्यत्{अव्य}/अन्य{नपुं}{1;एक}/अन्य{नपुं}{2;एक}
अन्य{नपुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 13
-
और_कुछ_भी
anything_more
ज्ञातव्यम्
-
ज्ञातव्य{पुं}{2;एक}/ज्ञातव्य{नपुं}{1;एक}/ज्ञातव्य{नपुं}{2;एक}
ज्ञा{कृत्_प्रत्ययः:तव्यत्;ज्ञा;क्र्यादिः;नपुं}{2;एक}
-
-
कर्म 15
-
जाननेयोग्य
knowable
अवशिष्यते
-
अव_शिष्2{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;शिषॢँ;रुधादिः}
अव_शिष्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;अव_शिषॢँ;रुधादिः}
-
-
-
-
शेष_रह_जाता
remains_to_be_known
7.3.Aमनुष्याणाम्
7.3.Bमनुष्याणां
7.3.Cमनुष्य{पुं}{6;बहु}
7.3.Dमनुष्य{पुं}{6;बहु}
7.3.E-
7.3.F-
7.3.Gनिर्धारणम् 3
7.3.H-
7.3.Iमनुष्यों_में
7.3.Jof_men
7.3.K-
7.3.L-
7.3.MLGGG
सहस्रेषु
सहस्रेषु
सहस्र{7;बहु}
सहस्र{पुं}{7;बहु}
-
-
विशेषणम् 2
-
हजारों
out_of_many_thousands
-
-
LGGL
कश्चित्
कश्चिद्यतति
कश्चित्{अव्य}/किञ्चित्{पुं}{1;एक}
किञ्चित्{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 5
-
कोई_एक
someone
-
जश्त्व-सन्धिः (झलां जशोऽन्ते (8।2।39))
GGLLL
यतति
-
यतति
यत्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;यतीँ;भ्वादिः}
-
-
-
-
यत्न_करता_है
endeavors
सिद्धये
सिद्धये
सिद्धि{स्त्री}{4;एक}
सिद्धि{स्त्री}{4;एक}
-
-
प्रयोजनम् 5
-
मेरी_प्राप्ति_के_लिये
for_perfection
-
-
GLG
यतताम्
यततामपि
यतता{स्त्री}{2;एक}/यत्1{कर्तरि;लोट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;यतीँ;भ्वादिः}
यत्{कृत्_प्रत्ययः:शतृ;यतीँ;भ्वादिः;पुं}{6;बहु}
-
-
विशेषणम् 7
-
यत्न_करनेवाले
of_those_so_endeavoring
-
-
LLGLL
अपि
-
अपि{अव्य}
अपि{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 7
-
भी
indeed
सिद्धानाम्
सिद्धानां
सिद्ध{पुं}{6;बहु}/सिद्ध{नपुं}{6;बहु}/सिद्धा{स्त्री}{6;बहु}
सिद्ध{पुं}{6;बहु}
-
-
निर्धारणम् 9
-
योगियों_में
of_those_who_have_achieved_perfection
-
-
GGG
कश्चित्
कश्चिन्मां
कश्चित्{अव्य}/किञ्चित्{पुं}{1;एक}
किञ्चित्{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 12
-
कोई_एक
someone
-
अनुनासिक-सन्धिः (यरोऽनुनासिकेऽनुनासिको वा (8।4।45))
GGG
माम्
-
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 12
-
मुझको
me
वेत्ति
वेत्ति
विद्1{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
-
-
जानता_है
does_know
-
-
GL
तत्त्वतः
तत्त्वतः
तत्त्वतः{अव्य}
तत्त्वतः{अव्य}
-
-
हेतुः 12
-
तत्त्व_से_अर्थात्_यथार्थरूप_से
in_fact
-
-
GLG
7.4.Aभूमिः
7.4.Bभूमिरापोऽनलो
7.4.Cभूमि{स्त्री}{1;एक}
7.4.Dभूमि{स्त्री}{1;एक}
7.4.E-
7.4.F-
7.4.Gसमुच्चितम् 8
7.4.H-
7.4.Iपृथ्वी
7.4.Jearth
7.4.K-
7.4.Lरेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)) / रुत्व-उत्व-गुण-पूर्वरुप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-अतो रोरप्लुतादप्लुते (6।1।113)-आद्गुणः (6।1।87)-एङः पदान्तादति (6।1।109)) / रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
7.4.MGLGGLG
आपः
-
अप्{स्त्री}{1;बहु}/आपस्{नपुं}{1;एक}/आपस्{नपुं}{2;एक}/आपस्{नपुं}{8;एक}/आप्1{कर्तरि;लुङ्;म;एक;परस्मैपदी;आपॢँ;स्वादिः}
अप्{स्त्री}{1;बहु}
-
-
समुच्चितम् 8
-
जल
water
अनलः
-
अनल{पुं}{1;एक}/नल्1{कर्तरि;लङ्;म;एक;परस्मैपदी;णलँ;भ्वादिः}
अनल{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 8
-
अग्नि
fire
वायुः
वायुः
वायु{पुं}{1;एक}/वा1{कर्तरि;विधिलिङ्;प्र;बहु;परस्मैपदी;वा;अदादिः}
वायु{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 8
-
वायु
air
-
-
GG
खम्
खं
ख{पुं}{2;एक}/ख{नपुं}{1;एक}/ख{नपुं}{2;एक}
{नपुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 8
-
आकाश
ether
-
-
G
मनः
मनो
मनस्{नपुं}{1;एक}/मनस्{नपुं}{2;एक}/मनस्{नपुं}{8;एक}
मनस्{नपुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 8
-
मन
mind
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
LG
बुद्धिः
बुद्धिरेव
बुद्धि{स्त्री}{1;एक}
बुद्धि{स्त्री}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 8
-
बुद्धि
intelligence
-
रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
GLGL
एव
-
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 9
-
ही
certainly
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
प्रतियोगी 11
-
और
and
-
-
L
अहङ्कारः
अहङ्कार
अहङ्कार{पुं}{1;एक}
अहङ्कार{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 8
-
अहंकार
false_ego
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-लोपः शाकल्यस्य (8।3।19))
LGGG
इति
इतीयं
इति{अव्य}
इति{अव्य}
-
-
अनुयोगी 13
-
ऐसी
thus
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
LGG
इयम्
-
इदम्{स्त्री}{1;एक}
इदम्{स्त्री}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 14
-
यह
all_these
मे
मे
अस्मद्{6;एक}
अस्मद्{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 16
-
मेरी
my
-
-
G
भिन्ना
भिन्ना
भिन्ना{स्त्री}{1;एक}
भिन्ना{स्त्री}{1;एक}
-
-
कर्ता 17
-
विभाजित
seperated
-
-
GG
प्रकृतिः
प्रकृतिरष्टधा
प्रकृति{स्त्री}{1;एक}
प्रकृति{स्त्री}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 17
-
प्रकृति
energies
-
रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
LLLGLG
अष्टधा
-
अष्टधा
अष्टधा{अव्य}
-
-
विशेषणम् 14
-
आठ_प्रकार_से
total_eight
अ-परा
अपरेयमितस्त्वन्यां
अ-परा{स्त्री}{1;एक}/परा{स्त्री}{1;एक}
अपरा{स्त्री}{1;एक}
<न-परा>Tn
न परा = अपरा
कर्तृसमानाधिकरणम् 21
-
अपरा_(अर्थात्_मेरी_जड़_प्रकृति)
inferior
-
गुण-सन्धिः (आद्गुणः (6।1।87)) / सत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)) / यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
LLGGLGGG
इयम्
-
इदम्{स्त्री}{1;एक}
इदम्{स्त्री}{1;एक}
-
-
कर्ता 21
-
यह
this
इतः
-
इतः{अव्य}/इत{पुं}{1;एक}/इ1{कर्तरि;लट्;प्र;द्वि;परस्मैपदी;इण्;अदादिः}
इतः{अव्य}
-
-
अपादानम् 28
-
इससे
besides_this
तु
-
तु{अव्य}
तु{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 18
-
तो
but
अन्याम्
-
अन्या{स्त्री}{2;एक}/अन्या{स्त्री}{2;एक}/अन्1{कर्तरि;विधिलिङ्;उ;एक;परस्मैपदी;अनँ;अदादिः}
अन्या{स्त्री}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 32
-
दूसरीको
another
प्रकृतिम्
प्रकृतिं
प्रकृति{स्त्री}{2;एक}
प्रकृति{स्त्री}{2;एक}
-
-
कर्म 33
-
प्रकृति
energy
-
-
LLG
विद्धि
विद्धि
विद्1{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
-
-
जान
just_try_to_understand
-
-
GL
मे
मे
अस्मद्{6;एक}
अस्मद्{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 30
-
मेरी
my
-
-
G
पराम्
पराम्
परा{स्त्री}{2;एक}/परा{स्त्री}{2;एक}
परा{स्त्री}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 32
-
परा_(अर्थात्_चेतन)
superior
-
-
LG
जीव-भूताम्
जीवभूताम्
जीव-भूता{स्त्री}{2;एक}
जीव-भूता{स्त्री}{2;एक}
<जीव-भूतां>T2
जीवं भूता = जीवभूता तां जीवभूतां
विशेषणम् 32
-
जीवरूपा
the_living_entities
-
-
GLGG
महान्-बाहो
महाबाहो
महाबाहु{पुं}{8;एक}/महाबाहु{नपुं}{8;एक}
महाबाहु{पुं}{8;एक}
<महत्-बाहो>Bs6
महान्तौ बाहू यस्य सः = महाबाहुः सम्बोधने महाबाहो
सम्बोध्यः 28
-
हे_महाबाहो
O_mighty-armed_one
-
-
LGGG
यया
ययेदं
यद्{स्त्री}{3;एक}
यद्{स्त्री}{3;एक}
-
-
हेतुः 28
-
जिससे
by_whom
-
गुण-सन्धिः (आद्गुणः (6।1।87))
LGG
इदम्
-
इदम्{नपुं}{1;एक}/इदम्{नपुं}{2;एक}
इदम्{नपुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 27
-
यह
this
धार्यते
धार्यते
धार्यता{स्त्री}{1;द्वि}/धार्यता{स्त्री}{2;द्वि}/धार्यता{स्त्री}{8;एक}/धार्यता{स्त्री}{8;द्वि}
धृ_णिच्{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;धृञ्_णिच्;भ्वादिः}
-
-
-
-
धारण_किया_जाता_है
being_utilised_or_exploited
-
-
GLG
जगत्
जगत्
जगत्{पुं}{1;एक}/जगत्{पुं}{8;एक}/जगत्{नपुं}{1;एक}/जगत्{नपुं}{2;एक}/जगत्{नपुं}{8;एक}
जगत्{नपुं}{2;एक}
-
-
कर्म 28
-
जगत्
the_material_world
-
-
LL
7.5.Aएतत्-योनीनि
7.5.Bएतद्योनीनि
7.5.Cएतद्-योनि{नपुं}{1;बहु}/योनि{नपुं}{2;बहु}/योनि{नपुं}{8;बहु}
7.5.Dएतद्-योनिन्{नपुं}{1;बहु}
7.5.E<एतत्-योनीनि>Bs6
7.5.Fएषा योनिः यस्य तत् = एतद्योनि तानि एतद्योनीनि
7.5.Gकर्तृसमानाधिकरणम् 6
7.5.H-
7.5.Iइन_दोनों_प्रकृतियों_से_ही_उत्पन्न_होनेवाले
7.5.Joriginated_from_these_two_natures
7.5.K-
7.5.L-
7.5.MGGGGL
भूतानि
भूतानि
भूत{नपुं}{1;बहु}/भूत{नपुं}{2;बहु}/भूत{नपुं}{8;बहु}
भूत{नपुं}{1;बहु}
-
-
कर्ता 6
-
भूत
everything_created
-
-
GGL
सर्वाणि
सर्वाणीत्युपधारय
सर्व{नपुं}{1;बहु}/सर्व{नपुं}{2;बहु}/सर्वाणी{स्त्री}{8;एक}/सर्व्1{कर्तरि;लोट्;उ;एक;परस्मैपदी;षर्वँ;भ्वादिः}
सर्व{नपुं}{1;बहु}
-
-
विशेषणम् 4
-
सम्पूर्ण
all
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101)) / यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
GGGLLGLL
इति
-
इति{अव्य}
इति{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 2
-
ऐसा
thus
उपधारय
-
उपधारय
उप_धृ_णिच्{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;उप_धृञ्_णिच्;भ्वादिः}
-
-
-
-
समझ
know
अहम्
अहं
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 13
-
मैं
I
-
-
LG
कृत्स्नस्य
कृत्स्नस्य
कृत्स्न{नपुं}{6;एक}
कृत्स्न{नपुं}{6;एक}
-
-
विशेषणम् 9
-
सम्पूर्ण
all-inclusive
-
-
GGL
जगतः
जगतः
जगत्{पुं}{1;बहु}/जगत्{पुं}{2;बहु}/जगत्{पुं}{5;एक}/जगत्{पुं}{6;एक}/जगत्{पुं}{8;बहु}/जगत्{नपुं}{5;एक}/जगत्{नपुं}{6;एक}
जगत्{नपुं}{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 11
-
जगत्_का
of_the_world
-
-
LLG
प्रभवः
प्रभवः
प्रभु{पुं}{1;बहु}/प्रभव{पुं}{1;एक}
प्रभव{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
प्रभव
source_of_manifestation
प्रभवत्यस्मादिति प्रभवः सृष्टिकर्ता
-
LLG
प्रलयः
प्रलयस्तथा
प्रलय{पुं}{1;एक}
प्रलय{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
प्रलय
annihilation
प्रलीयतेऽस्मिन्निति प्रलयः प्रलयकर्ता
सत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34))
LLGLG
तथा (च)
-
तथा{अव्य}
तथा{अव्य}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 13
-
तथा
as_well_as
7.6.Aमत्तः
7.6.Bमत्तः
7.6.Cमत्त{पुं}{1;एक}
7.6.Dमत्त{तसिल्}
7.6.E-
7.6.F-
7.6.Gअपादानम् 7
7.6.H-
7.6.Iमुझसे
7.6.Jbeyond_Myself
7.6.K-
7.6.L-
7.6.MGG
परतरम्
परतरं
परतर{पुं}{2;एक}/परतर{नपुं}{1;एक}/परतर{नपुं}{2;एक}
परतर{नपुं}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 7
-
परम_(कारण)
superior
अतिशयेन परं परतरं
-
LLLG
नान्यत्किञ्चिदस्ति
न{अव्य}
{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 7
-
नहीं
not
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101)) / चर्त्व-सन्धिः (खरि च (8।4।55)) / जश्त्व-सन्धिः (झलां जशोऽन्ते (8।2।39))
GGGLGL
अन्यत्
-
अन्यत्{अव्य}/अन्य{नपुं}{1;एक}/अन्य{नपुं}{2;एक}
अन्य{नपुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 4
-
भिन्न_दूसरा
anything
किञ्चित्
-
किञ्चित्{अव्य}/किञ्चित्{नपुं}{1;एक}/किञ्चित्{नपुं}{2;एक}
किञ्चित्{नपुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 7
-
कोई_भी
else
अस्ति
-
अस्2{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
अस्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
-
-
-
-
है
is
धनञ्जय
धनञ्जय
धनञ्जय{पुं}{8;एक}
धनञ्जय{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 7
-
हे_धनंजय
O_conqueror_of_wealth
-
-
LGLL
मयि
मयि
अस्मद्{7;एक}
अस्मद्{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 14
-
मुझमें
in_Me
-
-
LL
सर्वम्
सर्वमिदं
सर्व{पुं}{2;एक}/सर्व{नपुं}{1;एक}/सर्व{नपुं}{2;एक}
सर्व{नपुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 14
-
सम्पूर्ण_(जगत्)
all
-
-
GGLG
इदम्
-
इदम्{नपुं}{1;एक}/इदम्{नपुं}{2;एक}
इदम्{नपुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 9
-
यह
which
प्रोतम्
प्रोतं
प्रोत{पुं}{2;एक}/प्रोत{नपुं}{1;एक}/प्रोत{नपुं}{2;एक}
प्र_उ{कृत्_प्रत्ययः:क्त;प्र_उङ्;भ्वादिः;नपुं}{1;एक}
-
-
-
-
गुँथा_हुआ_है
strung
-
-
GG
सूत्रे
सूत्रे
सूत्र{नपुं}{1;द्वि}/सूत्र{नपुं}{2;द्वि}/सूत्र{नपुं}{7;एक}/सूत्र{नपुं}{8;द्वि}
सूत्र{नपुं}{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 14
-
सूत्र_में_(सूत्र_के)
on_a_thread
-
-
GG
मणि-गणाः
मणिगणा
मणि-गण{पुं}{1;बहु}/गण{पुं}{8;बहु}
मणि-गण{पुं}{1;बहु}
<मणि-गणाः>T6
मणेः गणः = मणिगणः ते मणिगणाः
प्रतियोगी 12
-
मणियों_के
pearls
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-लोपः शाकल्यस्य (8।3।19))
LLLG
इव
इव
इव{अव्य}
इव{अव्य}
-
-
अनुयोगी 13
-
सदृश
likened
-
-
LL
7.7.Aरसः
7.7.Bरसोऽहमप्सु
7.7.Cरस{पुं}{1;एक}
7.7.Dरस{पुं}{1;एक}
7.7.E-
7.7.F-
7.7.Gसमुच्चितम् 11
7.7.H-
7.7.Iरस
7.7.Jtaste
7.7.K-
7.7.Lरुत्व-उत्व-गुण-पूर्वरुप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-अतो रोरप्लुतादप्लुते (6।1।113)-आद्गुणः (6।1।87)-एङः पदान्तादति (6।1।109))
7.7.MLGGGL
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 14
-
मैं
I
अप्सु
-
अप्{स्त्री}{7;बहु}
अप्{स्त्री}{7;बहु}
-
-
अधिकरणम् 4
-
जल_में
in_water
कौन्तेय
कौन्तेय
कौन्तेय{पुं}{8;एक}
कौन्तेय{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 14
-
हे_अर्जुन
O_son_of_Kunti
-
-
GGL
प्रभा
प्रभास्मि
प्रभा{स्त्री}{1;एक}
प्रभा{स्त्री}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
प्रकाश
the_light
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
LGL
अस्मि
-
अस्मि{अव्य}/अस्2{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
अस्{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
-
-
-
-
हूँ
am
शशि-सूर्ययोः
शशिसूर्ययोः
शशिन्-सूर्य{पुं}{6;द्वि}/सूर्य{पुं}{7;द्वि}/सूर्या{स्त्री}{6;द्वि}/सूर्या{स्त्री}{7;द्वि}
शशिन्-सूर्य{पुं}{7;द्वि}
<शशि-सूर्ययोः>Di
शशी च सूर्यः च = शशिसूर्यौ तयोः शशिसूर्ययोः
अधिकरणम् 6
-
चन्द्रमा_और_सूर्य_में
in_the_sun_and_the_moon
-
-
LLGLG
प्रणवः
प्रणवः
प्रणव{पुं}{1;एक}
प्रणव{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
ओंकार
the_letters_a-u-m
-
-
LLG
सर्व-वेदेषु
सर्ववेदेषु
सर्व-वेद{पुं}{7;बहु}
सर्व-वेद{पुं}{7;बहु}
<सर्व-वेदेषु>K1
सर्वः सः वेदः च = सर्ववेदः तेषु सर्ववेदेषु
अधिकरणम् 8
-
सम्पूर्ण_वेदों_में
in_all_the_Vedas
-
-
GLGGL
शब्दः
शब्दः
शब्द{पुं}{1;एक}
शब्द{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
शब्द
sound_vibration
-
-
GG
खे
खे
ख{पुं}{7;एक}/ख{नपुं}{1;द्वि}/ख{नपुं}{2;द्वि}/ख{नपुं}{7;एक}/ख{नपुं}{8;द्वि}
{नपुं}{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 10
-
आकाश_में
in_the_ether
-
-
G
पौरुषम्
पौरुषं
पौरुष{पुं}{2;एक}/पौरुष{नपुं}{1;एक}/पौरुष{नपुं}{2;एक}
पौरुष{नपुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
पुरुषत्व
ability
पुरुषेषु पुरुषस्य भावः पौरुषम्
-
GLG
नृषु
नृषु
नृ{पुं}{7;बहु}
नृ{पुं}{7;बहु}
-
-
अधिकरणम् 13
-
पुरुषों_में
in_man
-
-
LL
7.8.Aपुण्यः
7.8.Bपुण्यो
7.8.Cपुण्य{पुं}{1;एक}
7.8.Dपुण्य{पुं}{1;एक}
7.8.E-
7.8.F-
7.8.Gविशेषणम् 4
7.8.H-
7.8.Iपवित्र
7.8.Joriginal
7.8.K-
7.8.Lरुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
7.8.MGG
गन्धः
गन्धः
गन्ध{पुं}{1;एक}
गन्ध{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 5
-
गन्ध
fragrance
-
-
GG
पृथिव्याम्
पृथिव्यां
पृथिवी{स्त्री}{7;एक}
पृथिवी{स्त्री}{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 4
-
पृथ्वी_में
in_the_earth
-
-
LGG
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 8
-
और
also
-
-
L
तेजः
तेजश्चास्मि
तेजस्{नपुं}{1;एक}/तेजस्{नपुं}{2;एक}/तेजस्{नपुं}{8;एक}
तेजस्{नपुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 5
-
तेज
temperature
-
सत्व-श्चुत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)-स्तोः श्चुना श्चुः (8।4।40)) / सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GGGL
-
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
-
-
तथा
also
अस्मि
-
अस्मि{अव्य}/अस्2{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
अस्{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
-
-
-
-
हूँ
am
विभावसौ
विभावसौ
विभावसु{पुं}{7;एक}
विभावसु{पुं}{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 7
-
अग्नि_में
in_the_fire
-
-
LGLG
जीवनम्
जीवनं
जीवन{नपुं}{1;एक}/जीवन{नपुं}{2;एक}
जीवन{नपुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 13
-
जीवन
life
-
-
GLG
सर्व-भूतेषु
सर्वभूतेषु
सर्व-भूत{पुं}{7;बहु}/भूत{नपुं}{7;बहु}
सर्व-भूत{नपुं}{7;बहु}
<सर्व-भूतेषु>K1
सर्वाणि च तानि भूतानि = सर्वभूतानि तेषु सर्वभूतेषु
अधिकरणम् 12
-
सम्पूर्ण_भूतों_में
all_living_entities
-
-
GLGGL
तपः
तपश्चास्मि
तप{पुं}{1;एक}/तपस्{नपुं}{1;एक}/तपस्{नपुं}{2;एक}/तपस्{नपुं}{8;एक}
तपस्{नपुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 13
-
तप
penance
-
सत्व-श्चुत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)-स्तोः श्चुना श्चुः (8।4।40)) / सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
LGGL
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 16
-
और
also
-
-
L
अस्मि
-
अस्मि{अव्य}/अस्2{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
अस्{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
-
-
-
-
हूँ
am
तपस्विषु
तपस्विषु
तपस्विन्{पुं}{7;बहु}
तपस्विन्{पुं}{7;बहु}
-
-
अधिकरणम् 15
-
तपस्वियों_में
in_those_who_practice_penance
तपः एषां अस्तीति तपस्विनः तेषु
-
LGLL
7.9.Aबीजम्
7.9.Bबीजं
7.9.Cबीज{नपुं}{1;एक}/बीज{नपुं}{2;एक}
7.9.Dबीज{नपुं}{2;एक}
7.9.E-
7.9.F-
7.9.Gकर्मसमानाधिकरणम् 7
7.9.H-
7.9.Iबीज
7.9.Jthe_seed
7.9.K-
7.9.L-
7.9.MGG
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 7
-
मुझको
unto_Me
-
-
G
सर्व-भूतानाम्
सर्वभूतानां
सर्व-भूत{पुं}{6;बहु}/भूत{नपुं}{6;बहु}/भूता{स्त्री}{6;बहु}
सर्व-भूत{पुं}{6;बहु}
<सर्व-भूतानां>K1
सर्वाणि च तानि भूतानि = सर्वभूतानि तेषाम् सर्वभूतानां
षष्ठीसम्बन्धः 6
-
सम्पूर्ण_भूतों_का
of_all_living_entities
-
-
GLGGG
विद्धि
विद्धि
विद्1{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
-
-
जान
try_to_understand
-
-
GL
पार्थ
पार्थ
पार्थ{पुं}{8;एक}
पार्थ{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 7
-
हे_अर्जुन
O_son_of_Prtha
-
-
GL
सनातनम्
सनातनम्
सनातन{पुं}{2;एक}
सनातन{पुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 6
-
सनातन
original_eternal
-
-
LGLL
बुद्धिः
बुद्धिर्बुद्धिमतामस्मि
बुद्धि{स्त्री}{1;एक}
बुद्धि{स्त्री}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
बुद्धि
intelligence
-
रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
GGGGLGGL
बुद्धिमताम्
-
बुद्धिमत्{पुं}{6;बहु}/बुद्धिमत्{नपुं}{6;बहु}
बुद्धिमत्{पुं}{6;बहु}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 10
-
बुद्धिमानों_की
of_the_intelligent
बुद्धिः एषां अस्तीति बुद्धिमतः तेषां
अस्मि
-
अस्मि{अव्य}/अस्2{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
अस्{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
-
-
-
-
हूँ
am
तेजः
तेजस्तेजस्विनामहम्
तेजस्{नपुं}{1;एक}/तेजस्{नपुं}{2;एक}/तेजस्{नपुं}{8;एक}
तेजस्{नपुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
तेज
prowess
-
सत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)) / सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GGGGLGLL
तेजस्विनाम्
-
तेजस्विन्{पुं}{6;बहु}
तेजस्विन्{पुं}{6;बहु}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 13
-
तेजस्वियों_का
of_the_powerful
तेजः एषां अस्तीति तेजस्विनः तेषां
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 14
-
मैं
I
7.10.Aबलम्
7.10.Bबलं
7.10.Cबल{पुं}{2;एक}/बल{नपुं}{1;एक}/बल{नपुं}{2;एक}
7.10.Dबल{पुं}{1;एक}
7.10.E-
7.10.F-
7.10.Gसमुच्चितम् 6
7.10.H-
7.10.Iबल_अर्थात्_सामर्थ्य
7.10.Jstrength
7.10.K-
7.10.L-
7.10.MLG
बलवताम्
बलवतां
बलवत्{पुं}{6;बहु}/बलवत्{नपुं}{6;बहु}
बलवत्{पुं}{6;बहु}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 5
-
बलवानों_का
of_the_strong
बलं एषां अस्तीति बलवन्तः तेषां
-
LLLG
चाहं
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 10
-
और
and
-
-
GG
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 10
-
मैं
I
काम-राग-विवर्जितम्
कामरागविवर्जितम्
काम-राग-विवर्जित{पुं}{2;एक}/विवर्जित{नपुं}{1;एक}/विवर्जित{नपुं}{2;एक}
काम-राग-विवर्जित{पुं}{1;एक}
<<काम-राग>Di-विवर्जितम्>T3
कामः च रागः च = कामरागौ, कामरागाभ्यां विवर्जितम् = कामरागविवर्जितम्
विशेषणम् 5
-
आसक्ति_और_कामनाओं_से_रहित
devoid_of_passion_and_attachment
-
-
GLGLLGLL
धर्म-अ-विरुद्धः
धर्माविरुद्धो
धर्मन्-अ-विरुद्ध{पुं}{1;एक}
धर्म-अविरुद्ध{पुं}{1;एक}
<धर्म-<न-विरुद्धः>Tn>T3
न विरुद्धः = अविरुद्धः, धर्मेण अविरुद्धः = धर्माविरुद्धः
विशेषणम् 9
-
धर्म_के_अनुकूल_अर्थात्_शास्त्र_के_अनुकूल
not_against_the_religious_principles
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
GGLGG
भूतेषु
भूतेषु
भूत{पुं}{7;बहु}/भूत{नपुं}{7;बहु}
भूत{पुं}{7;बहु}
-
-
अधिकरणम् 9
-
सब_भूतों_में
in_all_beings
-
-
GGL
कामः
कामोऽस्मि
काम{पुं}{1;एक}
काम{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 6
-
काम
sex_life
-
रुत्व-उत्व-गुण-पूर्वरुप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-अतो रोरप्लुतादप्लुते (6।1।113)-आद्गुणः (6।1।87)-एङः पदान्तादति (6।1।109))
GGL
अस्मि
-
अस्मि{अव्य}/अस्2{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
अस्{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;असँ;अदादिः}
-
-
-
-
हूँ
am
भरतर्षभ
भरतर्षभ
भरतर्षभ{पुं}{8;एक}
भरतर्षभ{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 10
-
हे_भरतश्रेष्ठ
O_lord_of_the_Bharatas
-
-
LLGLL
7.11.Aये
7.11.Bये
7.11.Cयद्{पुं}{1;बहु}/यद्{स्त्री}{1;द्वि}/यद्{स्त्री}{2;द्वि}/यद्{नपुं}{1;द्वि}/यद्{नपुं}{2;द्वि}
7.11.Dयद्{पुं}{1;बहु}
7.11.E-
7.11.F-
7.11.Gकर्ता 6
7.11.H-
7.11.Iजो
7.11.Jall_those
7.11.K-
7.11.L-
7.11.MG
चैव
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
-
-
और
and
-
वृद्धि-सन्धिः (वृद्धिरेचि (6।1।88))
GL
एव
-
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
-
-
भी
certainly
सात्त्विकाः
सात्त्विका
सात्त्विक{पुं}{1;बहु}/सात्त्विक{पुं}{8;बहु}
सात्त्विक{पुं}{1;बहु}
-
-
विशेषणम् 5
-
सत्त्वगुण_से_उत्पन्न_होनेवाले
in_goodness
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-हलि सर्वेषाम् (8।3।22))
GLG
भावाः
भावा
भाव{पुं}{1;बहु}/भाव{पुं}{8;बहु}
भाव{पुं}{1;बहु}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 6
-
भाव
states_of_being
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-हलि सर्वेषाम् (8।3।22))
GG
राजसाः
राजसास्तामसाश्च
राजस{पुं}{1;बहु}/राजस{पुं}{8;बहु}/राजसा{स्त्री}{1;बहु}/राजसा{स्त्री}{2;बहु}/राजसा{स्त्री}{8;बहु}
राजस{पुं}{1;बहु}
-
-
समुच्चितम् 9
-
रजोगुण_से
mode_of_passion
-
सत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)) / सत्व-श्चुत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)-स्तोः श्चुना श्चुः (8।4।40))
GLGGLGL
तामसाः
-
तामस{पुं}{1;बहु}/तामस{पुं}{8;बहु}
तामस{पुं}{1;बहु}
-
-
समुच्चितम् 9
-
तमोगुण_से_होनेवाले_भाव
mode_of_ignorance
-
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 11
-
तथा
also
ये
ये
यद्{पुं}{1;बहु}/यद्{स्त्री}{1;द्वि}/यद्{स्त्री}{2;द्वि}/यद्{नपुं}{1;द्वि}/यद्{नपुं}{2;द्वि}
यद्{पुं}{1;बहु}
-
-
कर्ता 11
-
जो
all_those
-
-
G
मत्तः
मत्त
मत्त{पुं}{1;एक}
मत्त{तसिल्}
-
-
अपादानम् 18
-
मुझसे
from_Me
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-लोपः शाकल्यस्य (8।3।19))
GG
एव
एवेति
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 15
-
ही
certainly
-
गुण-सन्धिः (आद्गुणः (6।1।87))
GGL
इति
-
इति{अव्य}
इति{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 18
-
ऐसा
thus
तान्
तान्विद्धि
तद्{पुं}{2;बहु}
तद्{पुं}{2;बहु}
-
-
विशेषणम् 13
-
उन
those
-
-
GGL
विद्धि
-
विद्1{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लोट्;म;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
-
-
जान
try_to_know
न{अव्य}
{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 27
-
नहीं
not
-
-
L
तु
त्वहं
तु{अव्य}
तु{अव्य}
-
-
-
-
परंतु
but
-
यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
LG
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 23
-
मैं
I
(न)
-
(न{अव्य})
(न){अव्य}
-
-
सम्बन्धः 23
-
(नहीं)
not
तेषु
तेषु
तद्{पुं}{7;बहु}/तद्{नपुं}{7;बहु}
तद्{पुं}{7;बहु}
-
-
अधिकरणम् 23
-
उनमें
in_those
-
-
GL
ते
ते
तद्{पुं}{1;बहु}/तद्{स्त्री}{1;द्वि}/तद्{स्त्री}{2;द्वि}/तद्{नपुं}{1;द्वि}/तद्{नपुं}{2;द्वि}/युष्मद्{4;एक}/युष्मद्{6;एक}
तद्{पुं}{1;बहु}
-
-
कर्ता 27
-
वे
they
-
-
G
मयि
मयि
अस्मद्{7;एक}
अस्मद्{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 27
-
मुझमें
unto_Me
-
-
LL
7.12.Aत्रिभिः
7.12.Bत्रिभिर्गुणमयैर्भावैरेभि
7.12.Cत्रि{पुं}{3;बहु}/त्रि{पुं}{3;बहु}/त्रि{नपुं}{3;बहु}
7.12.Dत्रि{पुं}{3;बहु}
7.12.E-
7.12.F-
7.12.Gविशेषणम् 4
7.12.H-
7.12.Iतीनों_प्रकार_के
7.12.Jthree
7.12.K-
7.12.Lरेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)) / रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)) / रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
7.12.MLGLGLGGGGL
गुणमयैः
-
गुणमय{पुं}{3;बहु}/गुणमय{नपुं}{3;बहु}/गुणमय{पुं}{3;बहु}/गुणमय{नपुं}{3;बहु}
गुणमय{पुं}{3;बहु}
-
-
विशेषणम् 4
-
गुणों_के_कार्यरूप_सात्त्विक_राजस_और_तामस
by_the_three_gunas
भावैः
-
भाव{पुं}{3;बहु}
भाव{पुं}{3;बहु}
-
-
करणम् 9
-
भावों_से
state_of_being
एभिः
-
इदम्{पुं}{3;बहु}/इदम्{नपुं}{3;बहु}
इदम्{पुं}{3;बहु}
-
-
विशेषणम् 4
-
इन
all_these
सर्वम्
सर्वमिदं
सर्व{पुं}{2;एक}/सर्व{नपुं}{1;एक}/सर्व{नपुं}{2;एक}
सर्व{नपुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 7
-
सारा
the_whole_world
-
-
GGLG
इदम्
-
इदम्{नपुं}{1;एक}/इदम्{नपुं}{2;एक}
इदम्{नपुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 7
-
यह
in_this_world
जगत्
जगत्
जगत्{पुं}{1;एक}/जगत्{नपुं}{1;एक}/जगत्{नपुं}{2;एक}
जगत्{नपुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 9
-
संसार_प्राणिसमुदाय
universe
-
-
LL
मोहितम्
मोहितं
मोहित{पुं}{2;एक}/मोहित{नपुं}{1;एक}/मोहित{नपुं}{2;एक}
मुह्{कृत्_प्रत्ययः:क्त;मुहँ;दिवादिः;नपुं}{1;एक}
-
-
कर्म 9
-
मोहित
deluded
-
-
GLG
नाभिजानाति
न{अव्य}
{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 16
-
नहीं
not
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GLGGL
अभिजानाति
-
अभि_ज्ञा2{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;ज्ञा;क्र्यादिः}
अभि_ज्ञा{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;अभि_ज्ञा;क्र्यादिः}
-
-
-
-
जानता
know
माम्
मामेभ्यः
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 16
-
मुझको
me
-
-
GGG
एभ्यः
-
इदम्{पुं}{4;बहु}/इदम्{पुं}{5;बहु}/इदम्{नपुं}{4;बहु}/इदम्{नपुं}{5;बहु}
इदम्{नपुं}{5;बहु}
-
-
उपपदसम्बन्धः 16
-
इनसे_(तीनों_गुणों_से)
above_these
परम्
परमव्ययम्
परम्{अव्य}/पर{पुं}{2;एक}/पर{नपुं}{1;एक}/पर{नपुं}{2;एक}/पर{पुं}{2;एक}/पर{नपुं}{1;एक}/पर{नपुं}{2;एक}
पर{पुं}{2;एक}
-
-
समुच्चितम् 12
-
परे
the_Supreme
-
-
LGGLL
अ-व्ययम्
-
अ-व्यय{पुं}{2;एक}/व्यय{नपुं}{1;एक}/व्यय{नपुं}{2;एक}
अव्यय{पुं}{2;एक}
<न-व्ययम्>Bsmn
न व्ययः यस्य सः = अव्ययः तम् अव्ययम्
समुच्चितम् 12
-
अविनाशी_को
inexhaustible
7.13.Aदैवी
7.13.Bदैवी
7.13.Cदैवी{स्त्री}{1;एक}
7.13.Dदैवी{स्त्री}{1;एक}
7.13.E-
7.13.F-
7.13.Gविशेषणम् 6
7.13.H-
7.13.Iअलौकिक_अर्थात्_अति_अद्भुत
7.13.Jtranscendental
7.13.K-
7.13.L-
7.13.MGG
हि
ह्येषा
हि{अव्य}
हि{अव्य}
-
-
-
-
क्योंकि
certainly
-
यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
GG
एषा
-
एतद्{स्त्री}{1;एक}
एतद्{स्त्री}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 6
-
यह
this
गुणमयी
गुणमयी
गुणमयी{स्त्री}{1;एक}
गुणमयी{स्त्री}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 6
-
त्रिगुणमयी
consisting_of_the_three_modes_of_material_nature
-
-
LGLG
मम
मम
अस्मद्{6;एक}/मा1{कर्तरि;लिट्;म;बहु;परस्मैपदी;मा;अदादिः}
अस्मद्{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 6
-
मेरी
my
-
-
GL
माया
माया
माया{स्त्री}{1;एक}
माया{स्त्री}{1;एक}
-
-
कर्ता 8
-
माया
energy
-
-
GG
दुरत्यया
दुरत्यया
दुरत्यया{स्त्री}{1;एक}
दुरत्यया{स्त्री}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 8
-
बड़ी_दुस्तर
very_difficult_to_overcome
-
-
LGLG
माम्
मामेव
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 12
-
मुझको
unto_Me
-
-
GGL
एव
-
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 10
-
ही
certainly
ये
ये
यद्{पुं}{1;बहु}/यद्{स्त्री}{1;द्वि}/यद्{स्त्री}{2;द्वि}/यद्{नपुं}{1;द्वि}/यद्{नपुं}{2;द्वि}
यद्{पुं}{1;बहु}
-
-
सम्बन्धः 13
-
जो_(पुरुष)
those
-
-
G
प्रपद्यन्ते
प्रपद्यन्ते
प्र_पद्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}/प्र_पद्1{कर्मणि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}
प्र_पद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;प्र_पदँ;दिवादिः}
-
-
प्रतियोगी 9
-
भजते_हैं
surrender
-
-
LGGG
मायाम्
मायामेतां
मा{स्त्री}{7;एक}/माया{स्त्री}{2;एक}/मा1{कर्तरि;विधिलिङ्;उ;एक;परस्मैपदी;मा;अदादिः}
माया{स्त्री}{2;एक}
-
-
कर्म 16
-
माया_को
illusory_energy
-
-
GGGG
एताम्
-
एता{स्त्री}{2;एक}/एतद्{स्त्री}{2;एक}/आङ्_इ1{कर्तरि;लोट्;प्र;द्वि;परस्मैपदी;इण्;अदादिः}
एतद्{स्त्री}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 15
-
इस
this
तरन्ति
तरन्ति
तरत्{नपुं}{1;बहु}/तरत्{नपुं}{2;बहु}/तरत्{नपुं}{8;बहु}/तॄ1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;तॄ;भ्वादिः}/तरन्ती{स्त्री}{8;एक}
तॄ{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;तॄ;भ्वादिः}
-
-
-
-
उल्लंघन_कर_जाते_हैं_अर्थात्_संसार_से_तर_जाते_हैं
overcome
-
-
LGL
ते
ते
तद्{पुं}{1;बहु}/तद्{स्त्री}{1;द्वि}/तद्{स्त्री}{2;द्वि}/तद्{नपुं}{1;द्वि}/तद्{नपुं}{2;द्वि}/युष्मद्{4;एक}/युष्मद्{6;एक}
तद्{पुं}{1;बहु}
-
-
अनुयोगी 16
-
वे
they
-
-
G
7.14.A
7.14.B
7.14.Cन{अव्य}
7.14.D{अव्य}
7.14.E-
7.14.F-
7.14.Gसम्बन्धः 11
7.14.H-
7.14.Iनहीं
7.14.Jnot
7.14.K-
7.14.L-
7.14.ML
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 11
-
मुझको
unto_Me
-
-
G
दुष्-कृतिनः
दुष्कृतिनो
दुष्-कृतिन्{पुं}{1;बहु}/कृतिन्{पुं}{2;बहु}/कृतिन्{पुं}{5;एक}/कृतिन्{पुं}{6;एक}/कृतिन्{पुं}{8;बहु}
दुष्कृतिन्{पुं}{1;बहु}
<दुष्-कृतिनः>Bs6
दुष्टं कृतं यस्य सः = दुष्कृती ते दुष्कृतिनः
विशेषणम् 8
-
दूषित_कर्म_करनेवाले
miscreants
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
GLLG
मूढाः
मूढाः
मूढ{पुं}{1;बहु}/मूढ{पुं}{8;बहु}/मूढा{स्त्री}{1;बहु}/मूढा{स्त्री}{2;बहु}/मूढा{स्त्री}{8;बहु}
मूढ{पुं}{1;बहु}
-
-
कर्ता 11
-
मूढ़लोग
foolish
-
-
GG
प्रपद्यन्ते
प्रपद्यन्ते
प्र_पद्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}/प्र_पद्1{कर्मणि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}
प्र_पद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;प्र_पदँ;दिवादिः}
-
-
-
-
भजते
surrender
-
-
LGGG
नर-अधमाः
नराधमाः
नर-अधमा{स्त्री}{1;बहु}/अधमा{स्त्री}{2;बहु}/अधमा{स्त्री}{8;बहु}
नर-अधम{पुं}{1;बहु}
<नर-अधमाः>T7
नरेषु अधमः = नराधमः ते नराधमाः
विशेषणम् 8
-
मनुष्यों_में_नीच
lowest_among_mankind
-
-
LGGG
मायया
माययापहृतज्ञाना
माया{स्त्री}{3;एक}
माया{स्त्री}{3;एक}
-
-
हेतुः 5
-
माया_के_द्वारा
by_the_illusory_energy
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101)) / रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-लोपः शाकल्यस्य (8।3।19))
GLGLLGGG
अपहृत-ज्ञानाः
-
अपहृत-ज्ञान{पुं}{1;बहु}/ज्ञान{पुं}{8;बहु}
अपहृत-ज्ञान{पुं}{1;बहु}
<अपहृत-ज्ञानाः>Bs6
अपहृतम् ज्ञानम् यस्य सः = अपहृतज्ञानः ते अपहृतज्ञानाः
विशेषणम् 8
-
जिनका_ज्ञान_हरा_जा_चुका_है
whose_knowledge_is_stolen_by_illusion
आसुरम्
आसुरं
आसुर{पुं}{2;एक}/आसुर{नपुं}{1;एक}/आसुर{नपुं}{2;एक}
आसुर{पुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 4
-
आसुर
demonic
-
-
GLG
भावम्
भावमाश्रिताः
भाव{पुं}{2;एक}
भाव{पुं}{2;एक}
-
-
कर्म 5
-
स्वभाव_को
nature
-
-
GGGLG
आश्रिताः
-
आश्रित{पुं}{1;बहु}/आश्रित{पुं}{8;बहु}/आश्रिता{स्त्री}{1;बहु}/आश्रिता{स्त्री}{2;बहु}/आश्रिता{स्त्री}{8;बहु}/आश्रिता{स्त्री}{1;बहु}/आश्रिता{स्त्री}{2;बहु}/आश्रिता{स्त्री}{8;बहु}
आङ्_श्रि{कृत्_प्रत्ययः:क्त;आङ्_श्रिञ्;भ्वादिः;पुं}{1;बहु}
-
-
विशेषणम् 8
-
धारण_किये_हुए
accepting
7.15.Aचतुर्-विधाः
7.15.Bचतुर्विधा
7.15.Cचतुर्-विध{पुं}{1;बहु}/विध{पुं}{8;बहु}/विधा{स्त्री}{1;बहु}/विधा{स्त्री}{2;बहु}/विधा{स्त्री}{8;बहु}/विधस्{पुं}{1;एक}
7.15.Dचतुर्-विध{पुं}{1;बहु}
7.15.E<चतर्-विधाः>Bs6
7.15.Fचत्वारः विधः यस्य सः = चतुर्विधः ते चतुर्विधाः
7.15.Gविशेषणम् 11
7.15.H-
7.15.Iचार_प्रकार_के
7.15.Jfour_kinds_of
7.15.K-
7.15.Lरुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-हलि सर्वेषाम् (8।3।22))
7.15.MLGLG
भजन्ते
भजन्ते
भज्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;भजँ;भ्वादिः}
भज्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;भजँ;भ्वादिः}
-
-
-
-
भजते_हैं
render_services
-
-
LGG
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 13
-
मुझको
unto_Me
-
-
G
जनाः
जनाः
जन{पुं}{1;बहु}/जन{पुं}{8;बहु}
जन{पुं}{1;बहु}
-
-
कर्ता 13
-
भक्तजन
persons
-
-
LG
सु-कृतिनः
सुकृतिनोऽर्जुन
सु-{अव्य}-कृतिन्{पुं}{1;बहु}/कृतिन्{पुं}{2;बहु}/कृतिन्{पुं}{5;एक}/कृतिन्{पुं}{6;एक}/कृतिन्{पुं}{8;बहु}
सुकृतिन्{पुं}{1;बहु}
<सु-कृतिनः>Bs6
सुन्दरा कृती यस्य = सुकृती ते सुकृतिनः
विशेषणम् 4
-
उत्तम_कर्म_करनेवाले
those_who_are_pious
-
रुत्व-उत्व-गुण-पूर्वरुप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-अतो रोरप्लुतादप्लुते (6।1।113)-आद्गुणः (6।1।87)-एङः पदान्तादति (6।1।109))
LLLGLL
अर्जुन
-
अर्जुन{पुं}{8;एक}
अर्जुन{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 13
-
अर्जुन
O_Arjuna
आर्तः
आर्तो
आर्त{पुं}{1;एक}
आर्त{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 7
-
आर्त
the_distressed
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
GG
जिज्ञासुः
जिज्ञासुरर्थार्थी
जिज्ञासु{पुं}{1;एक}
जिज्ञासु{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 7
-
जिज्ञासु
the_inquisitive
-
रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
GGLGGG
अर्थ-अर्थी
-
अर्थ-अर्थिन्{पुं}{1;एक}
अर्थ-अर्थिन्{पुं}{1;एक}
<अर्थ-अर्थी>T6
अर्थस्य अर्थी = अर्थार्थी
समुच्चितम् 7
-
अर्थार्थी
one_who_desires_material_gain
ज्ञानी
ज्ञानी
ज्ञानिन्{पुं}{1;एक}
ज्ञानिन्{पुं}{1;एक}
-
-
समुच्चितम् 7
-
ज्ञानी
one_who_knows_things_as_they_are
ज्ञानं अस्यास्तीति ज्ञानी
-
GG
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
प्रतियोगी 9
-
और
also
-
-
L
भरतर्षभ
भरतर्षभ
भरतर्षभ{पुं}{8;एक}
भरतर्षभ{पुं}{8;एक}
-
-
विशेषणम् 2
-
हे_भरतवंशियों_में_श्रेष्ठ
O_great_one_amongst_the_descendants_of_Bharata
-
-
LLGLL
7.16.Aतेषाम्
7.16.Bतेषां
7.16.Cतद्{पुं}{6;बहु}/तद्{नपुं}{6;बहु}
7.16.Dतद्{पुं}{6;बहु}
7.16.E-
7.16.F-
7.16.Gनिर्धारणम् 4
7.16.H-
7.16.Iउनमें
7.16.Jout_of_them
7.16.K-
7.16.L-
7.16.MGG
ज्ञानी
ज्ञानी
ज्ञानिन्{पुं}{1;एक}
ज्ञानिन्{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 5
-
ज्ञानी_भक्त
one_in_full_knowledge
ज्ञानं अस्यास्तीति ज्ञानी
-
GG
नित्य-युक्तः
नित्ययुक्त
नित्ययुक्त{पुं}{1;एक}
नित्य-युज्{कृत्_प्रत्ययः:क्त;युजिँर्;रुधादिः;पुं}{1;एक}
<नित्य-युक्तः>K1
नित्यं तत् युक्तः च = नित्य-युक्तः
विशेषणम् 4
-
नित्य_मुझमें_एकीभाव_से_स्थित
always_engaged
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-लोपः शाकल्यस्य (8।3।19))
GLGL
एक-भक्तिः
एकभक्तिर्विशिष्यते
एक-भक्ति{स्त्री}{1;एक}
एक-भक्ति{स्त्री}{1;एक}
<एक-भक्तिः>Bs6
एकस्मिन् भक्तिः यस्य सः = एकभक्तिः
विशेषणम् 4
-
अनन्य_प्रेमभक्तिवाला
in_devotional_service_to_only_one
-
रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
GLGGLGLG
विशिष्यते
-
विशिष्यता{स्त्री}{1;द्वि}/विशिष्यता{स्त्री}{2;द्वि}/वि_शास्1{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;शासुँ;अदादिः}/वि_शिष्2{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;शिषॢँ;रुधादिः}
वि_शास्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;वि_शासुँ;अदादिः}
-
-
-
-
अति_उत्तम_है
especially
प्रियः
प्रियो
प्री{नपुं}{5;एक}/प्री{नपुं}{6;एक}/प्रिय{पुं}{1;एक}
प्रिय{पुं}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 11
-
प्रिय
dear
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
LG
हि
हि
हि{अव्य}
हि{अव्य}
-
-
-
-
क्योंकि
certainly
-
-
L
ज्ञानिनः
ज्ञानिनोऽत्यर्थमहं
ज्ञानिन्{पुं}{1;बहु}/ज्ञानिन्{पुं}{2;बहु}/ज्ञानिन्{पुं}{5;एक}/ज्ञानिन्{पुं}{6;एक}/ज्ञानिन्{पुं}{8;बहु}
ज्ञानिन्{पुं}{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 10
-
ज्ञानी_को
person_in_knowledge
ज्ञानं अस्यास्तीति ज्ञानी
रुत्व-उत्व-गुण-पूर्वरुप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-अतो रोरप्लुतादप्लुते (6।1।113)-आद्गुणः (6।1।87)-एङः पदान्तादति (6।1।109))
GLGGGLG
अत्यर्थम्
-
अत्यर्थ{नपुं}{1;एक}/अत्यर्थ{नपुं}{2;एक}
अत्यर्थ{पुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 10
-
अत्यन्त
highly
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 11
-
मैं
I
सः
तद्{पुं}{1;एक}
तद्{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 16
-
वह_(ज्ञानी)
he
-
विसर्गलोप-सन्धिः (एतत्तदोः सुलोपोऽकोरनञ्समासे हलि (6।1।132))
L
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
-
-
और
also
-
-
L
मम
मम
अस्मद्{6;एक}/मा1{कर्तरि;लिट्;म;बहु;परस्मैपदी;मा;अदादिः}
अस्मद्{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 15
-
मुझे
mine
-
-
GL
प्रियः
प्रियः
प्री{नपुं}{5;एक}/प्री{नपुं}{6;एक}/प्रिय{पुं}{1;एक}
प्रिय{पुं}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 16
-
प्रिय
very_dear
-
-
LG
7.17.Aउदाराः
7.17.Bउदाराः
7.17.Cउदार{पुं}{1;बहु}/उदार{पुं}{8;बहु}
7.17.Dउदार{पुं}{1;बहु}
7.17.E-
7.17.F-
7.17.Gकर्तृसमानाधिकरणम् 5
7.17.H-
7.17.Iउदार
7.17.Jmagnanimous
7.17.K-
7.17.L-
7.17.MLGG
सर्वे
सर्व
सर्व{पुं}{1;बहु}/सर्व{नपुं}{1;द्वि}/सर्व{नपुं}{2;द्वि}/सर्वा{स्त्री}{1;द्वि}/सर्वा{स्त्री}{2;द्वि}
सर्व{पुं}{1;बहु}
-
-
कर्ता 5
-
सब
all
-
यान्तवान्त-लोप-सन्धिः (एचोऽयवायावः (6।1।78)-लोपः शाकल्यस्य (8।3।19))
GL
एव
एवैते
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 2
-
ही
certainly
-
वृद्धि-सन्धिः (वृद्धिरेचि (6।1।88))
GGG
एते
-
एता{स्त्री}{1;द्वि}/एता{स्त्री}{2;द्वि}/एतद्{पुं}{1;बहु}/एतद्{स्त्री}{1;द्वि}/एतद्{स्त्री}{2;द्वि}/एतद्{नपुं}{1;द्वि}/एतद्{नपुं}{2;द्वि}
एतद्{पुं}{1;बहु}
-
-
विशेषणम् 2
-
ये
these
ज्ञानी
ज्ञानी
ज्ञानिन्{पुं}{1;एक}
ज्ञानिन्{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 11
-
ज्ञानी
one_who_is_in_knowledge
-
-
GG
तु
त्वात्मैव
तु{अव्य}
तु{अव्य}
-
-
-
-
परंतु
but
-
यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77)) / वृद्धि-सन्धिः (वृद्धिरेचि (6।1।88))
GGL
आत्मा
-
आत्मन्{पुं}{1;एक}
आत्मन्{पुं}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 11
-
आत्मा
soul
एव
-
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 9
-
ही
just_like
मे
मे
अस्मद्{6;एक}
अस्मद्{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 14
-
मेरा
my
-
-
G
मतम्
मतम्
मत{पुं}{2;एक}/मत{नपुं}{1;एक}/मत{नपुं}{2;एक}
मन्{कृत्_प्रत्ययः:क्त;मनँ;दिवादिः;नपुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 15
-
मत
opinion
-
-
LL
आस्थितः
आस्थितः
आस्थित{पुं}{1;एक}
आङ्_स्था{कृत्_प्रत्ययः:क्त;आङ्_ष्ठा;भ्वादिः;पुं}{1;एक}
-
-
-
-
अच्छी_प्रकार_स्थित_है
situated
-
-
GLG
*सः
तद्{पुं}{1;एक}
तद्{पुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 18
-
वह
he
-
विसर्गलोप-सन्धिः (एतत्तदोः सुलोपोऽकोरनञ्समासे हलि (6।1।132))
L
हि
हि
हि{अव्य}
हि{अव्य}
-
-
-
-
क्योंकि
certainly
-
-
L
युक्त-आत्मा
युक्तात्मा
युक्त-आत्मन्{पुं}{1;एक}
युक्त-आत्मन्{पुं}{1;एक}
<युक्त-आत्मा>Bs6
युक्तः आत्मा यस्य सः = युक्तात्मा
कर्ता 23
-
मद्गत_मनबुद्धिवाला_(ज्ञानी_भक्त)
engaged_in_devotional_service
-
-
GGG
माम्
मामेवानुत्तमां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 23
-
मुझमें
unto_Me
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GGGGGG
एव
-
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 21
-
ही
certainly
अन्-उत्तमाम्
-
अन्-{अव्य}-उत्तमा{स्त्री}{2;एक}
अनुत्तमा{स्त्री}{2;एक}
<न-उत्तमाम्>Bsmn
न उत्तमं यस्याः सा = अनुत्तमा तां अनुत्तमाम्
विशेषणम् 21
-
अति_उत्तम
the_highest_goal
गतिम्
गतिम्
गति{स्त्री}{2;एक}
गति{स्त्री}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 21
-
गतिस्वरूप
destination
-
-
LL
7.18.Aबहूनाम्
7.18.Bबहूनां
7.18.Cबहु{पुं}{6;बहु}/बहु{स्त्री}{6;बहु}/बहु{नपुं}{6;बहु}
7.18.Dबहु{नपुं}{6;बहु}
7.18.E-
7.18.F-
7.18.Gविशेषणम् 2
7.18.H-
7.18.Iबहुत
7.18.Jmany
7.18.K-
7.18.L-
7.18.MLGG
जन्मनाम्
जन्मनामन्ते
जन्मन्{नपुं}{6;बहु}
जन्मन्{नपुं}{6;बहु}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 3
-
जन्मों_के
births
-
-
GLGGG
अन्ते
-
अन्त{पुं}{7;एक}/अन्त{नपुं}{1;द्वि}/अन्त{नपुं}{2;द्वि}/अन्त{नपुं}{7;एक}/अन्ता{स्त्री}{1;द्वि}/अन्ता{स्त्री}{2;द्वि}
अन्त{पुं}{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 7
-
अन्त_के_जन्म_में
after
ज्ञानवान्
ज्ञानवान्मां
ज्ञानवत्{पुं}{1;एक}/ज्ञानवत्{पुं}{1;एक}
ज्ञानवत्{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 11
-
तत्त्वज्ञान_को_प्राप्त_पुरुष
he_possessing_knowledge
ज्ञानं अस्यास्तीति ज्ञानवान्
-
GLGG
माम्
-
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 11
-
मुझको
unto_Me
प्रपद्यते
प्रपद्यते
प्र_पद्1{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}/प्र_पद्1{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}
प्र_पद्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;प्र_पदँ;दिवादिः}
-
-
प्रतियोगी 9
-
भजता_है
surrenders
-
-
LGLG
वासुदेवः
वासुदेवः
वासुदेव{पुं}{1;एक}
वासुदेव{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 7
-
वासुदेव
cause_of_all_causes
-
-
GLGG
सर्वम्
सर्वमिति
सर्व{पुं}{2;एक}/सर्व{नपुं}{1;एक}/सर्व{नपुं}{2;एक}
सर्व{नपुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 6
-
सब_कुछ
all
-
-
GGLL
इति
-
इति{अव्य}
इति{अव्य}
-
-
अनुयोगी 9
-
इस_प्रकार
thus
सः
तद्{पुं}{1;एक}
तद्{पुं}{1;एक}
-
-
अनुयोगी 15
-
वह
such
-
विसर्गलोप-सन्धिः (एतत्तदोः सुलोपोऽकोरनञ्समासे हलि (6।1।132))
L
महान्-आत्मा
महात्मा
महत्-आत्मन्{पुं}{1;एक}
महात्मन्{पुं}{1;एक}
<महत्-आत्मा>Bs6
महान् आत्मा यस्य सः = महात्मा
कर्ता 15
-
महात्मा
great_soul
-
-
LGG
सु-दुर्लभः
सुदुर्लभः
सुदुर्लभ{पुं}{1;एक}
सु-दुर्लभ{पुं}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 15
-
अत्यन्त_दुर्लभ
very_rare
सु नितरां दुर्लभः सुदुर्लभः
-
LGLG
7.19.Aकामैः
7.19.Bकामैस्तैस्तैर्हृत-ज्ञानाः
7.19.Cकाम{पुं}{3;बहु}
7.19.Dकाम{पुं}{3;बहु}
7.19.E-
7.19.F-
7.19.Gकरणम् 7
7.19.H-
7.19.Iभोगों_की_कामना_द्वारा
7.19.Jby_desires
7.19.K-
7.19.Lसत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)) / सत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)) / रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
7.19.MGGGGLL
तैः
-
तद्{पुं}{3;बहु}/तद्{नपुं}{3;बहु}
तद्{पुं}{3;बहु}
-
-
वीप्सा 2
-
उन
by_those
तैः
-
तद्{पुं}{3;बहु}/तद्{नपुं}{3;बहु}
तद्{पुं}{3;बहु}
-
-
विशेषणम् 3
-
उन
by_those
हृत-ज्ञानाः
-
हृत-ज्ञान{पुं}{1;बहु}/ज्ञान{पुं}{8;बहु}
हृत-ज्ञान{पुं}{1;बहु}
<हृत-ज्ञानाः>Bs6
हृतम् ज्ञानम् यस्य सः = हृतज्ञानः ते हृतज्ञानाः
कर्ता 8
-
जिनका_ज्ञान_हरा_जा_चुका_है
distorted_knowledge
प्रपद्यन्ते
प्रपद्यन्तेऽन्यदेवताः
प्र_पद्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}/प्र_पद्1{कर्मणि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;पदँ;दिवादिः}
प्र_पद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;प्र_पदँ;दिवादिः}
-
-
-
-
भजते_हैं_अर्थात्_पूजते_हैं
surrender
-
पूर्वरूप-सन्धिः (एङः पदान्तादति (6।1।109))
LGGGLGLG
अन्य-देवताः
-
अन्य-देवता{स्त्री}{1;बहु}/देवता{स्त्री}{2;बहु}/देवता{स्त्री}{8;बहु}
अन्य-देवता{स्त्री}{1;बहु}
<अन्य-देवताः>K1
अन्याश्च ताः देवताश्च = अन्यदेवताः
कर्ता 14
-
अन्य_देवताओं_को
other_demigods
तम्
तं
तद्{पुं}{2;एक}
तद्{पुं}{2;एक}
-
-
वीप्सा 10
-
उस
that
-
-
G
तम्
तं
तद्{पुं}{2;एक}
तद्{पुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 11
-
उस
that
-
-
G
नियमम्
नियममास्थाय
नियम{पुं}{2;एक}
नियम{पुं}{2;एक}
-
-
कर्म 12
-
नियम_को
rules
-
-
LGGGGL
आस्थाय
-
आङ्_स्था1{कृत्_प्रत्ययः:ल्यप्;ष्ठा;भ्वादिः}
आङ्_स्था{कृत्_प्रत्ययः:ल्यप्;आङ्_ष्ठा;भ्वादिः}
-
-
पूर्वकालः 14
-
लेकर
following
प्रकृत्या
प्रकृत्या
प्रकृति{स्त्री}{3;एक}
प्रकृति{स्त्री}{3;एक}
-
-
क्रियाविशेषणम् 8
-
स्वभाव_से
by_nature
-
-
LGG
नियताः
नियताः
नियत{पुं}{1;बहु}/नियत{पुं}{8;बहु}/नियता{स्त्री}{1;बहु}/नियता{स्त्री}{2;बहु}/नियता{स्त्री}{8;बहु}
नियत{पुं}{1;बहु}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 8
-
प्रेरित
controlled
-
-
LLG
स्वया
स्वया
स्वा{स्त्री}{3;एक}/स्वा{स्त्री}{3;एक}
स्वा{स्त्री}{3;एक}
-
-
विशेषणम् 6
-
अपने
by_their_own
-
-
LG
7.20.Aयः
7.20.Bयो
7.20.Cयद्{पुं}{1;एक}
7.20.Dयद्{पुं}{1;एक}
7.20.E-
7.20.F-
7.20.Gवीप्सा 2
7.20.H-
7.20.Iजो
7.20.Jthat
7.20.K-
7.20.Lरुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
7.20.MG
यः
यो
यद्{पुं}{1;एक}
यद्{पुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 3
-
जो
that
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
G
याम्
यां
यद्{स्त्री}{2;एक}
यद्{स्त्री}{2;एक}
-
-
वीप्सा 5
-
जिस
which
-
-
G
याम्
यां
यद्{स्त्री}{2;एक}
यद्{स्त्री}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 6
-
जिस
which
-
-
G
तनुम्
तनुं
तनु{पुं}{2;एक}/तनु{स्त्री}{2;एक}
तनु{स्त्री}{2;एक}
-
-
कर्म 8
-
देवता_के_स्वरूप_को
form_of_the_demigods
-
-
LG
भक्तः
भक्तः
भक्त{पुं}{1;एक}
भक्त{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 8
-
सकाम_भक्त
devotee
-
-
GG
श्रद्धया
श्रद्धयार्चितुमिच्छति
श्रद्धा{स्त्री}{3;एक}
श्रद्धा{स्त्री}{3;एक}
-
-
करणम् 8
-
श्रद्धा_से
with_faith
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GLGLGGLL
अर्चितुम्
-
ऋच्1{कृत्_प्रत्ययः:तुमुन्;ऋचँ;तुदादिः}/अर्च्1{कृत्_प्रत्ययः:तुमुन्;अर्चँ;भ्वादिः}
अर्च्{कृत्_प्रत्ययः:तुमुन्;अर्चँ;भ्वादिः}
-
-
कर्म 9
-
पूजना
to_worship
इच्छति
-
इच्छत्{पुं}{7;एक}/इच्छत्{नपुं}{7;एक}/इष्2{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;इषुँ;तुदादिः}
इष्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;इषुँ;तुदादिः}
-
-
-
-
चाहता_है
desires
तस्य
तस्य
तद्{पुं}{6;एक}/तद्{नपुं}{6;एक}
तद्{पुं}{6;एक}
-
-
वीप्सा 11
-
उस
of_that
-
-
GL
तस्य
तस्याचलां
तद्{पुं}{6;एक}/तद्{नपुं}{6;एक}
तद्{पुं}{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 12
-
उसकी
of_that
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GGLG
अ-चलाम्
-
अ-चला{स्त्री}{2;एक}
अचला{स्त्री}{2;एक}
<न-चलां>Tn
न चला = अचला ताम् अचलां
कर्मसमानाधिकरणम् 17
-
स्थिर
steady
श्रद्धाम्
श्रद्धां
श्रद्धा{स्त्री}{2;एक}
श्रद्धा{स्त्री}{2;एक}
-
-
कर्म 17
-
श्रद्धा_को
faith
-
-
GG
ताम्
तामेव
तद्{स्त्री}{2;एक}
तद्{स्त्री}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 14
-
उसी_देवता_के_प्रति
him
-
-
GGL
एव
-
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 12
-
ही
surely
विदधामि
विदधाम्यहम्
वि_धा1{कर्तरि;लट्;उ;एक;उभयपदी;डुधाञ्;जुहोत्यादिः}
वि_धा{कर्तरि;लट्;उ;एक;उभयपदी;वि_डुधाञ्;जुहोत्यादिः}
-
-
-
-
करता_हूँ
give
-
यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
LLGLL
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 17
-
मैं
I
7.21.Aसः
7.21.B
7.21.Cतद्{पुं}{1;एक}
7.21.Dतद्{पुं}{1;एक}
7.21.E-
7.21.F-
7.21.Gकर्ता 8
7.21.H-
7.21.Iवह_(पुरुष)
7.21.Jhe
7.21.K-
7.21.Lविसर्गलोप-सन्धिः (एतत्तदोः सुलोपोऽकोरनञ्समासे हलि (6।1।132))
7.21.ML
तया
तया
तद्{स्त्री}{3;एक}
तद्{स्त्री}{3;एक}
-
-
विशेषणम् 3
-
उस
with_that
-
-
LG
श्रद्धया
श्रद्धया
श्रद्धा{स्त्री}{3;एक}
श्रद्धा{स्त्री}{3;एक}
-
-
करणम् 4
-
श्रद्धा_से
with_faith
-
-
GLG
युक्तः
युक्तस्तस्याराधनमीहते
युक्त{पुं}{1;एक}
युज्{कृत्_प्रत्ययः:क्त;युजिँर्;रुधादिः;पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 5
-
युक्त
endowed
-
सत्व-सन्धिः (विसर्जनीयस्य सः (8।3।34)) / सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GGGGGLGGLG
तस्य
-
तद्{पुं}{6;एक}/तद्{नपुं}{6;एक}
तद्{पुं}{6;एक}
-
-
कर्म 7
-
उसका_(देवता_का)
his
आराधनम्
-
आराधन{नपुं}{1;एक}/आराधन{नपुं}{2;एक}
आराधन{नपुं}{2;एक}
-
-
कर्म 8
-
पूजन
worship
ईहते
-
ईहता{स्त्री}{1;द्वि}/ईहता{स्त्री}{2;द्वि}/ईह्1{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;ईहँ;भ्वादिः}
ईह्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;ईहँ;भ्वादिः}
-
-
-
-
करता_है
seeks
लभते
लभते
लभ्1{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;डुलभँष्;भ्वादिः}
लभ्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;डुलभँष्;भ्वादिः}
-
-
-
-
प्राप्त_करता_है
obtains
-
-
LLG
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
-
-
और
and
-
-
L
ततः
ततः
ततः{अव्य}
ततः{अव्य}
-
-
अपादानम् 17
-
उससे_(देवता_से)
from_which
-
-
LG
कामान्
कामान्मयैव
काम{पुं}{2;बहु}
काम{पुं}{2;बहु}
-
-
कर्म 17
-
इच्छित_भोगों_को
desires
-
वृद्धि-सन्धिः (वृद्धिरेचि (6।1।88))
GGLGL
मया
-
अस्मद्{3;एक}
अस्मद्{3;एक}
-
-
कर्ता 13
-
मेरे_द्वारा
by_me
एव
-
एव{अव्य}
एव{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 11
-
ही
alone
विहितान्
विहितान्हि
विहित{पुं}{2;बहु}
वि_धा{कृत्_प्रत्ययः:क्त;वि_डुधाञ्;जुहोत्यादिः;पुं}{2;बहु}
-
-
विशेषणम् 15
-
विधान_किये_हुए
regulated
-
-
LLGL
हि
-
हि{अव्य}
हि{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 17
-
निःसन्देह
for
तान्
तान्
तद्{पुं}{2;बहु}
तद्{पुं}{2;बहु}
-
-
विशेषणम् 15
-
उन
those
-
-
G
7.22.Aअन्तवत्
7.22.Bअन्तवत्तु
7.22.Cअन्तवत्{नपुं}{1;एक}/अन्तवत्{नपुं}{2;एक}
7.22.Dअन्तवत्{नपुं}{1;एक}
7.22.E-
7.22.F-
7.22.Gकर्तृसमानाधिकरणम् 7
7.22.H-
7.22.Iनाशवान्
7.22.Jlimited_and_temporary
7.22.Kअन्तः नाशः अस्य अस्तीति अन्तवत्
7.22.Lचर्त्व-सन्धिः (खरि च (8।4।55))
7.22.MGLGL
तु
-
तु{अव्य}
तु{अव्य}
-
-
-
-
परंतु
but
फलम्
फलं
फल{नपुं}{1;एक}/फल{नपुं}{2;एक}
फल{नपुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 7
-
फल
fruits
-
-
LG
तेषाम्
तेषां
तद्{पुं}{6;बहु}/तद्{नपुं}{6;बहु}
तद्{पुं}{6;बहु}
-
-
विशेषणम् 3
-
उन
their
-
-
GG
तत्
तद्भवत्यल्पमेधसाम्
तद्{नपुं}{1;एक}/तद्{नपुं}{2;एक}
तद्{नपुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 5
-
वह
that
-
जश्त्व-सन्धिः (झलां जश् झशि (8।4।53)) / यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
GLGGGGLG
भवति
-
भवत्{पुं}{7;एक}/भू1{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;भू;भ्वादिः}
भू{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;भू;भ्वादिः}
-
-
-
-
है
becomes
अल्प-मेधसाम्
-
अल्प-मेधस्{पुं}{6;बहु}
अल्प-मेधस्{पुं}{6;बहु}
<अल्प-मेधसाम्>Bs6
अल्पा मेधा यस्य सः = अल्पमेधः तेषाम् अल्पमेधसाम्
षष्ठीसम्बन्धः 5
-
अल्प_बुद्धिवालों_का
of_those_of_small_intelligence
देवान्
देवान्देवयजो
देव{पुं}{2;बहु}
देव{पुं}{2;बहु}
-
-
कर्म 10
-
देवताओं_को
demigods'_planets
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
GGGLLG
देव-यजः
-
देव-यजः
देव-यजस्{पुं}{1;बहु}
<देव-यजः>U
देवं यजति = देवयजः
कर्ता 10
-
देवताओं_को_पूजनेवाले
worshipers_of_demigods
यान्ति
यान्ति
यात्{नपुं}{1;बहु}/यात्{नपुं}{2;बहु}/यात्{नपुं}{8;बहु}/या1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;या;अदादिः}
या{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;या;अदादिः}
-
-
-
-
प्राप्त_होते_हैं
achieve
-
-
GL
मद्-भक्ताः
मद्भक्ता
अस्मद्-भक्त{पुं}{1;बहु}/भक्त{पुं}{8;बहु}/भक्ता{स्त्री}{1;बहु}/भक्ता{स्त्री}{2;बहु}/भक्ता{स्त्री}{8;बहु}
अस्मद्-भक्त{पुं}{1;बहु}
<अस्मत्-भक्ताः>T6
मम भक्तः = मद्भक्तः ते मद्भक्ताः
कर्ता 14
-
मेरे_भक्त
my_devotees
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-हलि सर्वेषाम् (8।3।22))
GGG
यान्ति
यान्ति
यात्{नपुं}{1;बहु}/यात्{नपुं}{2;बहु}/यात्{नपुं}{8;बहु}/या1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;या;अदादिः}
या{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;या;अदादिः}
-
-
-
-
प्राप्त_होते_हैं
attain
-
-
GL
माम्
मामपि
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 14
-
मुझको
to_Me
-
-
GLL
अपि
-
अपि{अव्य}
अपि{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 12
-
ही
surely
7.23.Aअ-व्यक्तम्
7.23.Bअव्यक्तं
7.23.Cअ-व्यक्त{पुं}{2;एक}/व्यक्त{नपुं}{1;एक}/व्यक्त{नपुं}{2;एक}
7.23.Dअव्यक्त{पुं}{2;एक}
7.23.E<न-व्यक्तं>Bsmn
7.23.Fन व्यक्तः यस्य सः = अव्यक्तः तम् अव्यक्तम्
7.23.Gविशेषणम् 9
7.23.H-
7.23.Iमन-इन्द्रियों_से_परे
7.23.Jnonmanifested
7.23.K-
7.23.L-
7.23.MGGG
व्यक्तिम्
व्यक्तिमापन्नं
व्यक्ति{स्त्री}{2;एक}
व्यक्ति{स्त्री}{2;एक}
-
-
कर्मसमानाधिकरणम् 11
-
व्यक्ति-भाव_को
personality
-
-
GGGGG
आपन्नम्
-
आपन्न{पुं}{2;एक}/आपन्न{नपुं}{1;एक}/आपन्न{नपुं}{2;एक}
आपन्न{पुं}{2;एक}
-
-
कर्म 12
-
प्राप्त_हुआ
achieved
मन्यन्ते
मन्यन्ते
मन्1{कर्मणि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;मनँ;दिवादिः}/मन्2{कर्मणि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;मनुँ;तनादिः}
मन्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;मनँ;दिवादिः}
-
-
-
-
मानते_हैं
think
-
-
GGG
माम्
मामबुद्धयः
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 11
-
मुझ_सच्चिदानन्दघन_परमात्मा_को
unto_Me
-
-
GLGLG
अ-बुद्धयः
-
अ-बुद्धि{स्त्री}{1;बहु}/बुद्धि{स्त्री}{8;बहु}
-बुद्धि{स्त्री}{1;बहु}
<न-बुद्धयः>Bsmn
न बुद्धिः यस्य = अबुद्धिः ते अबुद्धयः
कर्ता 12
-
बुद्धिहीन_पुरुष
less_intelligent_persons
परम्
परं
परम्{अव्य}/पर{पुं}{2;एक}/पर{नपुं}{1;एक}/पर{नपुं}{2;एक}/पर{पुं}{2;एक}/पर{नपुं}{1;एक}/पर{नपुं}{2;एक}
पर{पुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 6
-
परम
supreme
-
-
LG
भावम्
भावमजानन्तो
भाव{पुं}{2;एक}
भाव{पुं}{2;एक}
-
-
कर्म 7
-
भाव_को
state_of_being
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
GGLGGG
अ-जानन्तः
-
अ-जानन्तः
-ज्ञा{कृत्_प्रत्ययः:शतृ;ज्ञा;क्र्यादिः;पुं}{1;बहु}
<न-जानन्तः>Tn
न जानन् = अजानन् ते अजानन्तः
समानकालः 12
-
न_जानते_हुए
without_knowing
मम
ममाव्ययमनुत्तमम्
अस्मद्{6;एक}/मा1{कर्तरि;लिट्;म;बहु;परस्मैपदी;मा;अदादिः}
अस्मद्{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 6
-
मेरे
my
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GGLGLGGL
अ-व्ययम्
-
अ-व्यय{पुं}{2;एक}/व्यय{नपुं}{1;एक}/व्यय{नपुं}{2;एक}
अव्यय{पुं}{2;एक}
<न-व्ययम्>Bsmn
न व्ययः यस्य सः = अव्ययः तम् अव्ययम्
विशेषणम् 6
-
अविनाशी
imperishable
अन्-उत्तमम्
-
अन्-{अव्य}-उत्तम{पुं}{2;एक}/उत्तम{नपुं}{1;एक}/उत्तम{नपुं}{2;एक}
अनुत्तम{पुं}{2;एक}
<न-उत्तमम्>Bsmn
न उत्तमं यस्य सः = अनुत्तमः तं अनुत्तमम्
विशेषणम् 6
-
अनुत्तम
the_finest
7.24.A
7.24.Bनाहं
7.24.Cन{अव्य}
7.24.D{अव्य}
7.24.E-
7.24.F-
7.24.Gसम्बन्धः 6
7.24.H-
7.24.Iनहीं
7.24.Jnot
7.24.K-
7.24.Lसवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
7.24.MGG
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 6
-
मैं
I
प्रकाशः
प्रकाशः
प्रकाश{पुं}{1;एक}
प्रकाश{पुं}{1;एक}
-
-
कर्तृसमानाधिकरणम् 6
-
प्रत्यक्ष
manifest
-
-
LGG
सर्वस्य
सर्वस्य
सर्व{पुं}{6;एक}/सर्व{नपुं}{6;एक}
सर्व{पुं}{6;एक}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 4
-
सबके
to_everyone
-
-
GGL
योग-माया-समावृतः
योगमायासमावृतः
योगमाया-समावृत{पुं}{1;एक}
योगमाया-समावृत{पुं}{1;एक}
<<योग-माया>K6-समावृतः>T3
योगः एव माया = योगमाया, योगमायया समावृतः = योगमायासमावृतः
विशेषणम् 2
-
अपनी_योगमाया_से_छिपा_हुआ
covered_in_internal_potency
-
-
GGGGGGLG
मूढः
मूढोऽयं
मूढ{पुं}{1;एक}
मूढ{पुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 9
-
अज्ञानी
foolish
-
रुत्व-उत्व-गुण-पूर्वरुप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-अतो रोरप्लुतादप्लुते (6।1।113)-आद्गुणः (6।1।87)-एङः पदान्तादति (6।1।109))
GGG
अयम्
-
अय{पुं}{2;एक}/इदम्{पुं}{1;एक}
इदम्{पुं}{1;एक}
-
-
विशेषणम् 9
-
यह
this
नाभिजानाति
न{अव्य}
{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 14
-
नहीं
nor
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GLGGL
अभिजानाति
-
अभि_ज्ञा2{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;ज्ञा;क्र्यादिः}
अभि_ज्ञा{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;अभि_ज्ञा;क्र्यादिः}
-
-
-
-
जानता_है
can_understand
लोकः
लोको
लोक{पुं}{1;एक}
लोक{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 14
-
जनसमुदाय
such_less_intelligent_persons
-
रुत्व-उत्व-गुण-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-हशि च (6।1।114)-आद्गुणः (6।1।87))
GG
माम्
मामजमव्ययम्
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 14
-
मुझको
me
-
-
GLGGLL
अ-जम्
-
अ-ज{पुं}{2;एक}
अज{पुं}{2;एक}
<न-जम्>U
न जायते सः = अजः तम् अजम्
विशेषणम् 12
-
जन्मरहित
unborn
अ-व्ययम्
-
अ-व्यय{पुं}{2;एक}/व्यय{नपुं}{1;एक}/व्यय{नपुं}{2;एक}
अव्यय{पुं}{2;एक}
<न-व्ययम्>Bsmn
न व्ययम् यस्य सः = अव्ययः तम् अव्ययम्
विशेषणम् 12
-
अविनाशी_परमेश्वर_को
inexhaustible
7.25.Aवेद
7.25.Bवेद
7.25.Cविद्1{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}/विद्1{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
7.25.Dविद्{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
7.25.E-
7.25.F-
7.25.G-
7.25.H-
7.25.Iजानता
7.25.Jknows
7.25.K-
7.25.L-
7.25.MGL
अहम्
-
अस्मद्{1;एक}
अस्मद्{1;एक}
-
-
कर्ता 9
-
मैं
I
समतीतानि
समतीतानि
समतीत{नपुं}{1;बहु}/समतीत{नपुं}{2;बहु}/समतीत{नपुं}{8;बहु}
समतीत{नपुं}{2;बहु}
-
-
समुच्चितम् 4
-
पूर्व_में_व्यतीत_हुए
past_recurrence
-
-
GLGGL
वर्तमानानि
वर्तमानानि
वर्तमान{नपुं}{1;बहु}/वर्तमान{नपुं}{2;बहु}/वर्तमान{नपुं}{8;बहु}
वर्तमान{नपुं}{2;बहु}
-
-
समुच्चितम् 4
-
वर्तमान_में_स्थित
present
-
-
GGGGL
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
-
-
तथा
also
-
-
L
अर्जुन
-
अर्जुन{पुं}{8;एक}
अर्जुन{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 9
-
हे_अर्जुन
O_Arjuna
भविष्याणि
भविष्याणि
भविष्य{नपुं}{1;बहु}/भविष्य{नपुं}{2;बहु}/भविष्य{नपुं}{8;बहु}
भविष्य{नपुं}{2;बहु}
-
-
समुच्चितम् 4
-
आगे_होनेवाले
future
-
-
LGGL
चार्जुन
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
विशेषणम् 8
-
और
and
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GLL
भूतानि
भूतानि
भूत{नपुं}{1;बहु}/भूत{नपुं}{2;बहु}/भूत{नपुं}{8;बहु}
भूत{नपुं}{2;बहु}
-
-
कर्म 9
-
सब_भूतों_को
living_entities
-
-
GGL
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 14
-
मुझको
me
-
-
G
तु
तु
तु{अव्य}
तु{अव्य}
-
-
-
-
परंतु
but
-
-
L
वेद
वेदाहं
विद्1{कर्तरि;लट्;उ;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}/विद्1{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
-
-
जानता_हूँ
know
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GGG
न{अव्य}
{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 14
-
नहीं
not
-
-
L
कश्चन
कश्चन
किञ्चन{पुं}{1;एक}
किञ्चन{पुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 14
-
कोई_भी_(श्रद्धा_भक्तिरहित_पुरुष)
anyone
-
-
GLL
7.26.Aइच्छा-द्वेष-समुत्थेन
7.26.Bइच्छाद्वेषसमुत्थेन
7.26.Cइच्छा-द्वेष-समुत्थ{पुं}{3;एक}
7.26.Dइच्छा-द्वेष-समुत्थ{पुं}{3;एक}
7.26.E<<इच्छा-द्वेष>Di-समुत्थेन>T3
7.26.Fइच्छा च द्वेषः च = इच्छाद्वेषौ, इच्छाद्वेषेण समुत्थः = इच्छाद्वेषसमुत्थः तेन इच्छाद्वेषसमुत्थेन
7.26.Gकरणम् 8
7.26.H-
7.26.Iइच्छा_और_द्वेष_से_उत्पन्न
7.26.Jborn_from_desire_and_hate
7.26.K-
7.26.L-
7.26.MGGGLGGGL
द्वन्द्व-मोहेन
द्वन्द्वमोहेन
द्वन्द्व-मोह{पुं}{3;एक}
द्वन्द्व-मोह{पुं}{3;एक}
<द्वन्द्व-मोहेन>Km
द्वन्द्वनिमित्तः मोहः = द्वन्द्वमोहः तेन द्वन्द्वमोहेन
करणम् 8
-
सुख-दुःखादि_द्वन्द्वरूप_मोह_से
overcome_from_duality
-
-
GGGGL
भारत
भारत
भारत{नपुं}{8;एक}/भारत{पुं}{8;एक}
भारत{पुं}{8;एक}
-
-
विशेषणम् 2
-
हे_भरतवंशी
O_scion_of_Bharata
-
-
GLL
सर्व-भूतानि
सर्वभूतानि
सर्व-भूत{नपुं}{1;बहु}/भूत{नपुं}{2;बहु}/भूत{नपुं}{8;बहु}
सर्व-भूत{नपुं}{1;बहु}
<सर्व-भूतानि>K1
सर्वाणि च तानि भूतानि = सर्वभूतानि
कर्ता 8
-
सम्पूर्ण_प्राणी
all_living_entities
-
-
GLGGL
सम्मोहम्
सम्मोहं
सम्मोह{पुं}{2;एक}
सम्मोह{पुं}{2;एक}
-
-
कर्म 8
-
अत्यन्त_अज्ञता_को
into_delusion
-
-
GGG
सर्गे
सर्गे
सर्ग{पुं}{7;एक}
सर्ग{पुं}{7;एक}
-
-
अधिकरणम् 8
-
संसार_में
in_creation
-
-
GG
यान्ति
यान्ति
यात्{नपुं}{1;बहु}/यात्{नपुं}{2;बहु}/यात्{नपुं}{8;बहु}/या1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;या;अदादिः}
या{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;या;अदादिः}
-
-
-
-
प्राप्त_हो_रहे_हैं
go
-
-
GL
परन्तप
परन्तप
परन्तप{पुं}{8;एक}/परन्तप{नपुं}{8;एक}
परन्तप{पुं}{8;एक}
-
-
सम्बोध्यः 8
-
अर्जुन
O_conqueror_of_enemies
परान् शत्रून् तपतीति परन्तपः
-
LGLL
7.27.Aयेषाम्
7.27.Bयेषां
7.27.Cयद्{पुं}{6;बहु}/यद्{नपुं}{6;बहु}
7.27.Dयद्{पुं}{6;बहु}
7.27.E-
7.27.F-
7.27.Gविशेषणम् 4
7.27.H-
7.27.Iजिन
7.27.Jwhose
7.27.K-
7.27.L-
7.27.MGG
तु
त्वन्तगतं
तु{अव्य}
तु{अव्य}
-
-
-
-
परंतु
but
-
यण्-सन्धिः (इको यणचि (6।1।77))
GLLG
अन्त-गतम्
-
अन्त-गत{पुं}{2;एक}/गत{नपुं}{1;एक}/गत{नपुं}{2;एक}
अन्त-गम्{कृत्_प्रत्ययः:क्त;गम्लृँ;भ्वादिः;नपुं}{1;एक}
<अन्त-गतम्>T2
अन्तं गतम् = अन्तगतम्
कर्तृसमानाधिकरणम् 7
-
नष्ट_हो_गया
completely_eradicated
पापम्
पापं
पाप{पुं}{2;एक}/पाप{नपुं}{1;एक}/पाप{नपुं}{2;एक}
पाप{नपुं}{1;एक}
-
-
कर्ता 7
-
पाप
sin
-
-
GG
जनानाम्
जनानां
जन{पुं}{6;बहु}
जन{पुं}{6;बहु}
-
-
षष्ठीसम्बन्धः 5
-
पुरुषों_का
of_the_persons
-
-
LGG
पुण्य-कर्मणाम्
पुण्यकर्मणाम्
पुण्य-कर्मन्{नपुं}{6;बहु}
पुण्य-कर्मन्{नपुं}{6;बहु}
<पुण्य-कर्मणाम्>Bs6
पुण्यानि कर्माणि येषां ते = पुण्यकर्माणः तेषां पुण्यकर्मणाम्
विशेषणम् 4
-
श्रेष्ठ_कर्मों_का_आचरण_करनेवाले
pious_activities
-
-
GLGLG
ते
ते
तद्{पुं}{1;बहु}/तद्{स्त्री}{1;द्वि}/तद्{स्त्री}{2;द्वि}/तद्{नपुं}{1;द्वि}/तद्{नपुं}{2;द्वि}/युष्मद्{4;एक}/युष्मद्{6;एक}
तद्{पुं}{1;बहु}
-
-
विशेषणम् 10
-
वे
they
-
-
G
द्वन्द्व-मोह-निर्मुक्ताः
द्वन्द्वमोहनिर्मुक्ता
द्वन्द्व-मोह-निर्मुक्त{पुं}{1;बहु}/निर्मुक्त{पुं}{8;बहु}/निर्मुक्ता{स्त्री}{1;बहु}/निर्मुक्ता{स्त्री}{2;बहु}/निर्मुक्ता{स्त्री}{8;बहु}
द्वन्द्व-मोह-निर्_मुच्{कृत्_प्रत्ययः:क्त;निर्_मुचॢँ;तुदादिः;पुं}{1;बहु}
<<द्वन्द्व-मोह>Km-निर्मुक्ताः>T3
द्वन्द्वनिमित्तः मोहः = द्वन्द्वमोहः, द्वन्द्वमोहेन निर्मुक्तः = द्वन्द्वमोहनिर्मुक्तः ते द्वन्द्वमोहनिर्मुक्ताः
विशेषणम् 10
-
राग-द्वेषजनित_द्वन्द्वरूप_मोह_से_मुक्त
free_from_dual_delusion
-
रुत्व-यत्व-लोप-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66)-भोभगोअघो अपूर्वस्य योऽशि (8।3।17)-हलि सर्वेषाम् (8।3।22))
GGGLGGG
भजन्ते
भजन्ते
भज्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;भजँ;भ्वादिः}
भज्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;आत्मनेपदी;भजँ;भ्वादिः}
-
-
-
-
भजते_हैं
worship
-
-
LGG
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 12
-
मुझको
me
-
-
G
दृढ-व्रताः
दृढव्रताः
दृढ-व्रत{पुं}{1;बहु}/व्रत{पुं}{8;बहु}
दृढ-व्रत{पुं}{1;बहु}
<दृढ-व्रताः>Bs6
दृढम् व्रतम् यस्य सः = दृढव्रतः ते दृढव्रताः
कर्ता 12
-
दृढ़निश्चयी_भक्त
with_determination
-
-
LGLG
7.28.Aजरा-मरण-मोक्षाय
7.28.Bजरामरणमोक्षाय
7.28.Cजरा-मरण-मोक्ष{पुं}{4;एक}
7.28.Dजरा-मरण-मोक्ष{पुं}{4;एक}
7.28.E<<जरा-मरण>Di-मोक्षाय>T6
7.28.Fजरा च मरणम् च = जरामरणे, जरामरणयोः मोक्षः = जरामरणमोक्षः तस्मै जरामरणमोक्षाय
7.28.Gप्रयोजनम् 5
7.28.H-
7.28.Iजरा_और_मरण_से_छूटने_के_लिये
7.28.Jfor_the_purpose_of_liberation_from_old_age_and_death
7.28.K-
7.28.L-
7.28.MLGLLGGGL
माम्
मामाश्रित्य
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 3
-
मेरे
unto_Me
-
-
GGGL
आश्रित्य
-
आङ्_श्रि1{कृत्_प्रत्ययः:ल्यप्;श्रिञ्;भ्वादिः}
आङ्_श्रि{कृत्_प्रत्ययः:ल्यप्;आङ्_श्रिञ्;भ्वादिः}
-
-
पूर्वकालः 5
-
शरण_होकर
taking_shelter_of
यतन्ति
यतन्ति
यतन्ति
यत्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;यतीँ;भ्वादिः}
-
-
प्रतियोगी 1
-
यत्न_करते_हैं
endeavor
-
-
LGL
ये
ये
यद्{पुं}{1;बहु}/यद्{स्त्री}{1;द्वि}/यद्{स्त्री}{2;द्वि}/यद्{नपुं}{1;द्वि}/यद्{नपुं}{2;द्वि}
यद्{नपुं}{2;द्वि}
-
-
सम्बन्धः 6
-
जो
all_those
-
-
G
ते
ते
तद्{पुं}{1;बहु}/तद्{स्त्री}{1;द्वि}/तद्{स्त्री}{2;द्वि}/तद्{नपुं}{1;द्वि}/तद्{नपुं}{2;द्वि}/युष्मद्{4;एक}/युष्मद्{6;एक}
तद्{पुं}{1;बहु}
-
-
अनुयोगी 14
-
वे
such_persons
-
-
G
ब्रह्म
ब्रह्म
ब्रह्मन्{नपुं}{1;एक}/ब्रह्मन्{नपुं}{2;एक}
ब्रह्मन्{नपुं}{2;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
ब्रह्म_को
Brahman
-
-
GL
तत्
तद्विदुः
तद्{नपुं}{1;एक}/तद्{नपुं}{2;एक}
तद्{नपुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 8
-
उस
actually_that
-
जश्त्व-सन्धिः (झलां जशोऽन्ते (8।2।39))
GLG
विदुः
-
विदु{पुं}{1;एक}/विदुस्{नपुं}{1;एक}/विदुस्{नपुं}{2;एक}/विद्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
-
-
जानते_हैं
know
कृत्स्नम्
कृत्स्नमध्य़ात्मं
कृत्स्न{नपुं}{1;एक}/कृत्स्न{नपुं}{2;एक}
कृत्स्न{नपुं}{2;एक}
-
-
विशेषणम् 10
-
सम्पूर्ण
everything
-
-
GGG
अधि-आत्मम्
-
अधि-आत्म{नपुं}{1;एक}/आत्म{नपुं}{2;एक}
अध्यात्म{नपुं}{2;एक}
<अधि-आत्मं>A1
आत्मनि इति = अध्यात्मं
समुच्चितम् 11
-
अध्यात्म_को
transcendental
कर्म
कर्म
कर्मन्{नपुं}{1;एक}/कर्मन्{नपुं}{2;एक}
कर्मन्{नपुं}{2;एक}
-
-
समुच्चितम् 11
-
कर्म_को
fruitive_activities
-
-
GL
चाखिलम्
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
कर्म 14
-
तथा
and
-
सवर्णदीर्घ-सन्धिः (अकः सवर्णे दीर्घः (6।1।101))
GLL
अ-खिलम्
-
अखिल{नपुं}{1;एक}/अखिल{नपुं}{2;एक}
अखिल{नपुं}{2;एक}
<न-खिलम्>Tn
न खिलम् = अखिलम्
विशेषणम् 13
-
सम्पूर्ण
entirely
7.29.Aस-अधि-भूत-अधि-दैवम्
7.29.Bसाधिभूताधिदैवं
7.29.Cस-अधि-भूत-अधिदैव{पुं}{2;एक}/अधिदैव{नपुं}{1;एक}/अधिदैव{नपुं}{2;एक}
7.29.D-अधि-भूत-अधि-दैव{पुं}{2;एक}
7.29.E<स-<<अधि-भूत>A1-<अधि-दैवम्>A1>Di>BvS
7.29.Fभूते इति = अधिभूतम्, दैवे इति = अधिदैवम्, अधिभूतम् च अधिदैवम् च = अधिभूताधिदैवौ, अधिभूताधिदैवाभ्यां सहितम् = साधिभूताधिदैवम्
7.29.Gसमुच्चितम् 3
7.29.H-
7.29.Iअधिभूत_और_अधिदैव_के_सहित
7.29.Jwith_the_governing_principle_of_the_material_manifestation_and_underlying_all_the_demigods
7.29.K-
7.29.L-
7.29.MGLGGLGG
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 7
-
मुझे
me
-
-
G
स-अधि-यज्ञम्
साधियज्ञं
स-अधि-यज्ञ{पुं}{2;एक}
-अधि-यज्ञ{पुं}{2;एक}
<स-<अधि-यज्ञम्>A1>BvS
यज्ञे इति = अधियज्ञम्, अधियज्ञेन सहितः = साधियज्ञः तं साधियज्ञम्
समुच्चितम् 3
-
अधियज्ञ_के_सहित_(सबका_आत्मरूप)
sustaining_all_sacrifices
-
-
GLGG
च{अव्य}
{अव्य}
-
-
विशेषणम् 5
-
तथा
and
-
-
L
ये
ये
यद्{पुं}{1;बहु}/यद्{स्त्री}{1;द्वि}/यद्{स्त्री}{2;द्वि}/यद्{नपुं}{1;द्वि}/यद्{नपुं}{2;द्वि}
यद्{पुं}{1;बहु}
-
-
सम्बन्धः 8
-
जो_(पुरुष)
those
-
-
G
विदुः
विदुर्युक्तचेतसः
विदु{पुं}{1;एक}/विदुस्{नपुं}{1;एक}/विदुस्{नपुं}{2;एक}/विद्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
-
-
जानते_हैं
know
-
रेफ-सन्धिः (ससजुषो रुः (8।2।66))
LGGLGLG
प्रयाण-काले
प्रयाणकालेऽपि
प्रयाण-काल{पुं}{7;एक}/काल{नपुं}{1;द्वि}/काल{नपुं}{2;द्वि}/काल{नपुं}{7;एक}/काला{स्त्री}{1;द्वि}/काला{स्त्री}{2;द्वि}
प्रयाण-काल{पुं}{7;एक}
<प्रयाण-काले>T6
प्रयाणस्य कालः = प्रयाणकालः तस्मिन् प्रयाणकाले
अधिकरणम् 7
-
अन्तकाल_में
at_the_time_of_death
-
पूर्वरूप-सन्धिः (एङः पदान्तादति (6।1।109))
LGLGGL
अपि_च
अपि{अव्य}_च/च{अव्य}
अपि{अव्य}_च{अव्य}
-
-
सम्बन्धः 10
-
ही
even
-
-
L
माम्
मां
अस्मद्{2;एक}
अस्मद्{2;एक}
-
-
कर्म 12
-
मुझे
me
-
-
G
ते
ते
तद्{पुं}{1;बहु}/तद्{स्त्री}{1;द्वि}/तद्{स्त्री}{2;द्वि}/तद्{नपुं}{1;द्वि}/तद्{नपुं}{2;द्वि}/युष्मद्{4;एक}/युष्मद्{6;एक}
तद्{पुं}{1;बहु}
-
-
अनुयोगी 12
-
वे
they
-
-
G
विदुः
विदुः
विदु{पुं}{1;एक}/विदुस्{नपुं}{1;एक}/विदुस्{नपुं}{2;एक}/विद्1{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
विद्{कर्तरि;लट्;प्र;बहु;परस्मैपदी;विदँ;अदादिः}
-
-
प्रतियोगी 1
-
जानते_हैं
know
-
-
LG
युक्त-चेतसः
-
युक्त-चेतस्{नपुं}{5;एक}/चेतस्{नपुं}{6;एक}
युक्तचेतस्{पुं}{1;बहु}
<युक्त-चेतसः>Bs6
युक्तम् चेतः यस्य सः = युक्तचेताः ते युक्तचेतसः
कर्ता 12
-
युक्तचित्तवाले_पुरुष
with_steadfast_minds